Spór o podstawy teorii czynności mowy

Książka traktuje o naturze czynności mowy oraz relacji między semantyką i pragmatyką. W filozofii języka konkurują ze sobą dwa ujęcia pierwszej z wymienionych kwestii: austinowskie, w myśl którego wszystkie illokucje są konwencjonalne, oraz griceowskie, u podstaw którego leży teza o komunikacyjnym charakterze aktów illokucyjnych. Dyskusja o relacji między semantyką i pragmatyką toczy się między literalizmem i kontekstualizmem. Powołując się na zjawisko niedookreślenia językowego kontekstualiści twierdzą, że idea semantycznie wyznaczonych warunków prawdziwości nie ma zastosowania w trafnym opisie kompetencji komunikacyjnej; tymczasem literaliści uważają, że ideę tę można i należy zachować.

Niniejsza rozprawa oferuje nie tylko krytyczną analizę wpływowych ujęć natury czynności mowy oraz relacji między semantyką i pragmatyką. Nawiązując do Ruth G. Millikan biologicznego modelu języka, autor rozwija teorię zupełnych znaków językowych. Teoria ta zawiera tezę o interakcyjnym skutku illokucyjnym oraz założenie o heterogeniczności typów czynności mowy. Dzięki temu umożliwia pogodzenie intuicji przemawiających, odpowiednio, za podejściami austinowskim i griceowskim. Pozwala też na połączenie tradycyjnej wersji literalizmu z konstektualizmem eksternalistycznym, w myśl którego niedookreślenie językowe jest własnością nie tyle procesów interpretacyjnych, ile zupełnych znaków językowych.