Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej

Esej Emanuela Ringelbluma (1900–1944) – historyka i założyciela konspiracyjnej grupy „Oneg Szabat” – został spisany w ostatecznej postaci jesienią 1943 roku, gdy autor wraz z żoną i synem oraz ponad trzydziestoma innymi osobami ukrywał się na warszawskiej Ochocie. W kryjówce przy ulicy Grójeckiej powstał tekst, który miał być zarysem szerszego opracowania poświęconego relacjom polsko-żydowskim w czasie drugiej wojny światowej. Historyk ukazał w nim zarówno mroczne, jak i jaśniejsze strony wzajemnych stosunków.

Zdawał sobie sprawę, że nie dysponuje pełną wiedzą, nie ma do dyspozycji wielu źródeł. Ostateczne i obiektywne opracowanie problemu uważał za możliwe po zakończeniu wojny. W swoim eseju dwukrotnie podkreślił, że „materiał do tej pracy jest jeszcze bardzo świeży, nie dojrzał jeszcze do obiektywnego sądu historyka”.
Ze wstępu Tadeusza Epszteina

Niniejsze wydanie, przygotowane na podstawie edycji krytycznej, zostało opracowane z myślą o szerszej publiczności. Uproszczono zapisy edytorskie, a także dołączono słowniki osób oraz ważniejszych terminów, ułatwiające korzystanie z publikacji.

Edycja przygotowana na podstawie wydania krytycznego: Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 29a: Pisma Emanuela Ringelbluma z bunkra, oprac. Eleonora Bergman, Tadeusz Epsztein, Magdalena Siek, Warszawa 2018.