Szpital na spadochronach. Służba zdrowia Polskiej 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej 1941–1947

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział I. Gromadzenie doświadczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1. Spadochroniarstwo w Polsce i na świecie do wybuchu II wojny światowej . . . . . . . 19
2. Służba zdrowia a spadochroniarstwo w przedwojennej Polsce . . . . . . . . . . . . . . 28
3. Organizacja i działania służby zdrowia wojsk powietrznodesantowych aliantów zachodnich do września 1944 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Rozdział II. Organizacja, praca i wyszkolenie służby zdrowia Brygady do września 1944 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
1. Powstanie brygady spadochronowej (wrzesień 1939 r.–październik 1941 r.) . . . . . . 48
2. Rozwój brygady (październik 1941 r.–maj 1944 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
3. Wyszkolenie fachowe personelu służby zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
4. Pod alianckim dowództwem (czerwiec–wrzesień 1944 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
5. Przygotowanie służby zdrowia do działań bojowych – próba oceny . . . . . . . . . . . 82
Rozdział III. Służba zdrowia a szkolenie spadochronowe . . . . . . . . . . . . . . . . 87
1. Szkolenie spadochronowe w 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej . . . . . . . . 87
2. Kwalifikacja zdrowotna do służby w oddziałach spadochronowych i orzecznictwo lekarskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
3. Urazy spadochronowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Rozdział IV. Doktrynalne założenia działania służby zdrowia wojsk powietrznodesantowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
1. Ogólna doktryna działań brytyjskich wojsk powietrznodesantowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2. System ewakuacji medycznej armii brytyjskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
3. Odmienności systemu pomocy medycznej w wojskach powietrznodesantowych . . . 109
4. Działanie służby zdrowia brygady spadochronowej w polu . . . . . . . . . . . . . . . 115
Rozdział V. Medycyna kliniczna a specyfika wojsk powietrznodesantowych . . . .118
1. Rana bojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
2. Pierwsza pomoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
3. Wstrząs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
4. Powikłania septyczne ran bojowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
5. Anestezja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
6. Chirurgiczne leczenie obrażeń wojennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Rozdział VI. W operacji „Market-Garden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
1. Geneza i założenia operacji „Market-Garden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
2. Przygotowania służby zdrowia do akcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
3. Rzut szybowcowy kompanii sanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
4. Zmiana zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
5. Działania na południowym brzegu Renu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
6. Działania osłonowe i powrót do Anglii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
7. Obrażenia bojowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
8. Wnioski z działań służby zdrowia pod Arnhem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Rozdział VII. Po Arnhem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
1. Dalsza ewakuacja i leczenie szpitalne rannych w operacji „Market-Garden” . . . . . . 199
2. Powrót brygady do Anglii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
3. Inwalidzi i ozdrowieńcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
4. Brytyjska Armia Renu i polski obszar okupacyjny w Niemczech . . . . . . . . . . . . 215
5. Zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne na terenie Niemiec po zakończeniu wojny . 218
6. Praca służby zdrowia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej podczas okupacji Niemiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Załączniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Załącznik 1. Umundurowanie służby zdrowia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Załącznik 2. Broń służby zdrowia wojsk spadochronowych . . . . . . . . . . . 234
Załącznik 3. Noty biograficzne wybranych oficerów służby zdrowia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Załącznik 4. Personel służby zdrowia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej uczestniczący w operacji „Market-Garden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Załącznik 5. Wybór dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 Załącznik 6. Fotografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Indeks nazw geograficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285