Toruńska kamienica czynszowa w latach 1850-1914

Historia kamienicy czynszowej nie jest długa w porównaniu z innymi typami architektury miejskiej, ale pod względem zasobu nie ma sobie równych. Kamienica to podstawowa forma miejskiej zabudowy mieszkaniowej przed I wojną światową, świadectwo kultury materialnej i obyczajów mieszkańców XIX-wiecznych miast. To właśnie kamienice tworzą krajobraz miast historycznych, stanowią najliczniejszy, często nietknięty przebudowami fragment naszego dziedzictwa kulturowego. Choć nie tworzyły dominant, to stanowiły spoiwo i tło sylwety ulic, wypełniając ich pierzeje odgrywały kluczową rolę w kształtowaniu przestrzeni.

Jeszcze do niedawna tematyka ta nie cieszyła się szczególnym zainteresowaniem naukowym, co z jednej strony wynikało z niedostrzegania historyzmu przez historię i krytykę sztuki, z drugiej zaś strony odium spuścizny niemieckiej, ciążącej na tym okresie w czasach powojennych. Jeśli temat ten się pojawiał, to niemal wyłącznie z pozycji krytyki złych warunków mieszkaniowych oraz dyskusyjnych gustów estetycznych. Obecnie ponadstuletnia perspektywa czasowa pozwala spojrzeć na architekturę wielorodzinną tego okresu bez ideologicznych uprzedzeń i podjąć próbę zdefiniowania jej wartości i znaczenia.