Bieguni recenzja

“...zdałam sobie sprawę, że - mimo wszelkich niebezpieczeństw - zawsze lepsze będzie to, co jest w ruchu, niż to, co w spoczynku; że schlachetniejsza będzie zmiana, niż stałość; że znieruchomiałe musi ulec rozpadowi, degeneracji, obrócić się w perzynę, ruchome zaś - będzie trwało, nawet wiecznie.”

Głównym punktem odniesienia w "Biegunach" niewątpliwie jest koczowniczy tryb życia nomadów. Plemiona starowierców do życia w ciągłym ruchu zmuszało przekonanie, że gdy tylko spoczną, dopadnie ich zło. Jak to się ma do współczesnych biegunów? I kogo właściwie powinniśmy zaliczyć do tej kategorii?

Olga Tokarczuk ulepiła ten niezwykly, literacki twór z opowiadań, esejów, krótkich przemyśleń i rozbudowanych historii. Na stronach książki rozrzucone są opowieści wyrwane z życia przeróżnych osób. Od Kunickiego, który podczas wakacji w Chorwacji gubi rodzinę, przez opis rozterek Annuszki, moskiewskiej matki chorego chłopca, czy profesora zafascynowanego ludzką anatomią, aż po postaci wygrzebane z czeluści historii. Pozornie chaotyczne, przez to też chwilami ciężkie do przyswojenia, jednak ujawniają swoje drugie, wspólne dno. Wszystkie mówią o człowieku jak o pielgrzymie. I nie mam tu na myśli jedynie podróży w czasie linearnym, choć ten wątek jest tu bardzo wyrazisty. Chodzi też o szeroko pojętą podróż w głąb siebie oraz o wyprawę do poznania drugiego człowieka, do jego zrozumienia.

Podróże samolotem, pociągiem, autostopem, to w tym przypadku jedynie symbole. Ludzie podróżują po świecie, bo nieustannie szukają swojego miejsca, bo próbują odnaleźć siebie. Musimy pozostać w ciągłym ruchu, ciągle chcieć poznawać, rozbierać na drobne, analizować. To wszystko po to, by pozostać przy życiu, by nie zapaść się w wewnętrzną pustkę. Całe nasze życie to jedna wielka podróż. Czerpmy z niej, bo nie mamy pojęcia ile potrwa. Każdy postawiony przez nas krok zostawi ślad, który odciśnie się w jakiś sposób na życiu przyszłych pokoleń. Podróżujmy więc, nie tylko w odległe zakątki świata, ale też w zakamarki swoich umysłów i w serca innych ludzi. Róbmy to, by lepiej poznać, by na wyższym poziomie świadomości przejść przez życie, a w rezultacie pozostawić ślad wyższej jakości.