Bieguni recenzja

Sięgnąłem po książkę Tokarczuk zaintrygowany licznymi nagrodami jej przyznanymi (Booker!). Rzecz ma formę kolażu czy mozaiki, przeplatają się opowiadania, wspomnienia, krótkie eseje, impresje a motywem przewodnim jest podróż, ruch, przemieszczanie się. Ponieważ sam sporo podróżuję, czy raczej podróżowałem, tematyka książki jest mi bliska, niemniej mam różne wątpliwości, które poniżej wyłuszczę.

Snuje Tokarczuk swoje podróżnicze opowieści leniwie, mamy całe opowiadania, na przykład o
Kunickim, któremu zniknęła żona i dziecko i desperacko ich szuka na chorwackiej wyspie, lub o Eryku, mamy też etiudy poetyckie, zwiewne i krótkie. Lubuje się autorka w muzeach czy wystawach z makabrycznymi eksponatami, na przykład, nie unikając drastycznych szczegółów, opisuje muzeum w Wiedniu z ludzkimi mumiami i widocznymi narządami, dosyć okropne to jest. W ogóle tokarczukowa fascynacja dewiacjami, anatomią ludzkiego ciała, narządami wyciętymi z korpusu i wystawionymi na widok publiczny ma w sobie coś perwersyjnego. Może jest w tym jakiś cel, ale jaki? Nie mogłem dociec.

Chyba największą siłą książki są dłuższe opowieści, wspomniana już o Kunickim, o Annuszce z Moskwy, albo przejmujące opowiadanie o kobiecie, która leci do Polski, aby odwiedzić dawno niewidzianego przyjaciela. To perełki rozsiane po książce, literatura najwyższej próby.

W trakcie lektury miałem chwile znużenia i znudzenia. Zadawałem sobie pytanie ze szkoły: co pisarka miała na myśli? I nie umiałem odpowiedzieć. Może za cienki w uszach jestem? Może teraz takich pytań się nie zadaje? Może bardziej lubię prozę tradycyjną, jak w zdaniu: „Hrabina weszła do jadalni i zauważyła Gastona siedzącego za stołem.” Nie wiem, ale mimo znakomitego stylu i wspomnianych już opowiadań, książka mnie raczej nie zachwyciła, nie moje klimaty to są...

Poza tym nie mogłem tego czytać za dużo naraz, bo lektura mnie nużyła, robiłem sobie przerwy, wtedy jakoś tę prozę przyswajałem. Powtarzam, nie moja to bajka literacka, ale doceniam pisarski kunszt Tokarczuk.