Przez dziurkę od klucza recenzja

Jane Goodall to przede wszystkim odważna badaczka, która postanowiła zająć się obserwacjami bardzo blisko z nami spokrewnionego gatunku zwierząt - szympansami, o którym to wcześniej wiedzieliśmy naprawdę niewiele. Trwające kilka dekad badania, w które zaangażowanych było sporo osób (m.in. studentów, ale i mieszkańców okolicznych terenów), dostarczyły wielu informacji na temat tych zwierząt. Były wśród nich reakcje kojarzące się nam z miłością, opiekuńczością i przywiązaniem, ale również akty przemocy, a nawet przypadki kanibalizmu. Jedne szympansy budziły pozytywne emocje u obserwujących je osób, a inne wywoływały poczucie strachu i zagrożenia.

"Przez dziurkę od klucza" to książka wymagająca skupienia, uważności oraz chęci dostrzeżenia tego, czego inni często widzieć po prostu nie chcą - złożoności zachowań głównych bohaterów oraz licznych podobieństw i analogii w stosunku do sposobu funkcjonowania ludzi, w tym m.in. zdolność do odczuwania bólu, a także poczucia straty po utracie bliskich.

Publikacja nie jest rodzajem wykładu, a raczej interesującą opowieścią o relacjach pomiędzy poszczególnymi osobnikami, o zawiązujących się między nimi sojuszach oraz o przejawach i próbach dominacji nad innymi przedstawicielami gatunku (i nie tylko). Autorka sporo miejsca poświęca relacjom między samcami i samicami w różnym wieku, dzieli się przykrymi doświadczeniami, które prawie spowodowały przerwanie prowadzonych obserwacji (porwanie studentów zaangażowanych w badania).

Jane Goodall w swojej książce zwraca też uwagę na okrucieństwa, jaki spotykają szympansy ze strony człowieka - handel "żywym towarem" (ale i dla mięsa), cele zarobkowe (np. fotografowanie się turystów z przebranymi w dziecięce ubranka młodymi szympansami, którym wyrywa się zęby, by nie gryzły klientów, narkotyzuje się je, w klubach nocnych są karane poprzez przytykanie do ciała rozżarzonych niedopałków papierosów, bywają też tresowane i bite ołowianymi rurkami owiniętymi w gazetę, by posłusznie odgrywały role cyrkowe lub filmowe). W laboratoriach nie jest im lepiej, ponieważ warunki, w jakich przebywają są bardzo często niedostosowane do ich potrzeb.

Lektura skłania do refleksji, do czego jesteśmy zdolni jako ludzie i na ile spraw wydajemy się być ślepi w imię tzw. postępu i wiary w wyższość człowieka nad innymi zwierzętami.

Książkę polecam szczególnie tym, którym nie jest obojętny los zwierząt oraz nasza wspólna przyszłość i koegzystencja.

Warto zadać sobie podobne pytania. Zapraszam do lektury... i refleksji.

Książkę wygrałam w konkursie zorganizowanym przez Biotechium na YT.