Recenzja książki Nikt nie wie, że tu jesteś

Włochy, Siena 1942 rok. Trwa wojna, w której Włosi i sprzymierzone Niemcy odnoszą zwycięstwa. To dobry czas na poddawanie młodzieży indoktrynacji faszystowskiej w szkole. Dwunastoletni chłopcy łatwo ulegają fascynacji nową ideologią „okraszoną” takimi pojęciami jak honor, duma narodowa, rasa panów. Lorenzo Guerrini nie różni się od innych włoskich nastolatków, którzy wojnę znali tylko z teorii albo opowiadań dziadków o wielkiej wojnie z 1914r. Wraz z przyjacielem Franco Tacconim snują marzenia o zwycięskich bitwach pod wodzą uwielbianego duce. Do pewnego momentu…

Wrażliwy i myślący Lorenzo nie może pogodzić się z segregacją rasową, która była częścią nazistowskiej ideologii. Mała, kilkuletnia Anna wyrzucona ze szkoły nie przypomina ohydnego Żyda z plakatów propagandowych, nie stanowi zagrożenia dla czystości rasy. Nowy przyjaciel Lorenza, Daniele Neri, to sympatyczny, zdolny chłopiec. Doskonale się rozumieją, mają wiele wspólnych tematów. Kiedy Daniele grozi wywiezienie w nieznane, Lorenzo z wielkim poświęceniem, narażeniem własnego życia i bezpieczeństwa swojej rodziny kilkanaście miesięcy ukrywa przyjaciela . Młody lekarz Matteo, jak się okazuje również Żyd, spieszy z bezinteresowną pomocą kochanej gospodyni Cesarinie. Te wszystkie wydarzenia całkowicie zmieniają poglądy młodego bohatera.

Autorka doskonale oddała stopniową metamorfozę chłopca, emocjonalne, ale też dojrzale decyzje podejmowane w celu ratowania przyjaciół i rodziny. Dwunastoletnim bohaterem targają sprzeczne uczucia, które potęgują się, kiedy przy boku Matteo poznaje prawdziwy obraz wojny. Ta prawda przytłacza go. Nie potrafi jej objąć swym młodym, moralnie nieskażonym umysłem. Pod koniec powieści, kiedy na jaw wychodzą różne tajemnice, Lorenzo uświadamia sobie, że stał się małym trybikiem w wielkiej sprawie ratowania człowieczeństwa w ludziach i w sobie samym.

Jest wiele publikacji przedstawiających fakty związane z polityką Włoch w czasie faszystowskich rządów Mussoliniego i po jego upadku. Są to przeważnie naukowe opracowania, które podają suche fakty, liczby i zawiłości polityki po przegranej wojnie. Mało jest powieści w języku polskim poruszających temat egzystencji zwyczajnych włoskich obywateli w czasie II wojny światowej. Tutaj mamy obraz życia w mieście. Problemy z zaopatrzeniem, ogrzewaniem, chronieniem najbliższych przed wojenną zawieruchą. Jednak już poza miastem odbywa się walka o władzę i wpływy w powojennym państwie. Komuniści, faszyści i antyfaszyści zaciekle ze sobą walczą. Honor i ojczyzna stają się podrzędnymi, żeby nie powiedzieć zbędnymi, hasłami. Górę biorą zemsta i okrucieństwo szerzące strach wśród mieszkańców wsi po Sieną.

W wojennej zawierusze poznajemy tajemnice Sieny , podziemne, średniowieczne korytarze, zakamarki starych, zabytkowych siedzib zamieszkałych przez zubożałych arystokratów.

W powieści zachowane zostały proporcje między opisami a wartką akcją. „Nikt nie wie, że tu jesteś” należy do tych książek, które z każdą stroną czyta się coraz szybciej. Przy czym doznajemy niezwykłych emocji. Szczerze polecam.