Recenzja książki Ludzie stamtąd

Odnoszę wrażenie, że w ostatnim czasie swój renesans przeżywa literatura polska. Wydawcy coraz śmielej sięgają po rodzime autorki i autorów, wzbogacając rynek książki o tytuły może nie całkiem zapomniane, ale na pewno znane dotychczas wąskiemu gronu czytelników. Na uwagę zasługuje tutaj m.in. seria "Marginesy klasycznie". Wśród czterech wydanych w jej ramach pozycji aż trzy są autorstwa polskich pisarek i pisarzy. To cieszy, wszak Polacy nie gęsi.

"Ludzie stamtąd" to zbiór opowiadań o osobach skupionych wokół majątku ziemskiego w Rusocinie. Lecz to nie państwo, właściciele ziemscy, są tu głównymi bohaterami, lecz przede wszystkim chłopi: najemnicy, wyrobnicy, służba. Tom ukazujący los tych ludzi, niełatwy wszak, bo naznaczony ciężką pracą, gwarantującą bynajmniej nie luksus i poważanie. A przecież to ludzie tacy jak wszyscy: przepełnieni miłością, oślepieni namiętnością, zniewoleni nałogiem, obarczeni chorobą bądź marzeniem bez nadziei na jego realizację. Ludzie młodsi i starsi, samotni i w otoczeniu najbliższych, pełni życia i wiary w przyszłość, ale i sponiewierani przez różne życiowe przeciwności, zniechęceni, zdeprymowani.

Wielu i wiele tu traci, czasem sześć morgów ziemi, a czasem jedynego przyjaciela. Często zdrowie czy dobrą opinię. Bo ostatecznie wszystko dzieje się w małej społeczności, w której każdy zna każdego i wszyscy wszystko o wszystkich wiedzą. Podoba mi się zabieg narracyjny autorki, by nie zamykać losów poszczególnych postaci w jednym tylko opowiadaniu, lecz rozciągnąć je na cały, ponad dwustu stronicowy tom. By nakreślić najpierw rys postaci, zaintrygować, oczarować niedopowiedzianym zakończeniem, a kilkanaście stron dalej domknąć historię definitywnie, wywracając ją do góry nogami.

Maria Dąbrowska pisze w pięknym stylu. Eleganckim, ale nieoderwanym od rzeczywistości. Nie sili się na wyszukane metafory i pararele, nie żałuje natomiast fragmentów w gwarze, jest zatem bliska tym, z których uczyniła bohaterów swoich opowiadań. Czytajcie, czytajcie, czytajcie.