Ostatni recenzja

„Ostatni” to trzeci tom klimatycznej tetralogii Mai Lunde pt. „Kwartet klimatyczny”. Dwie pierwsze części to „Historia pszczół” i „Błękit”. Autorka to mistrzyni apokaliptycznych wizji, wnikliwa badaczka ludzkiej psychiki i obserwatorka życia rodzinnego. Jej najnowsza powieść, podobnie jak poprzednie dotyczy katastrofalnej wizji przyszłości, w którą zgrabnie zostały wplecione zwyczajne ludzkie losy.

Akcja powieści toczy się w trzech różnych miejscach i w trzech planach czasowych, przedstawiając z pozoru niepowiązane ze sobą historie. Jest jednak wątek, który łączy te trzy historie i jest to ochrona dzikich koni Przewalskiego. Historia z Petersburga z 1881 roku opowiada o odnalezieniu tego gatunku. Kości nowego gatunku konia trafiają do zoologa Michaiła, który odkrywa, że szczątki te przypominają szkielet prehistorycznego dzikiego zwierzęcia. Mężczyzna marzy o wyprawie na tereny, gdzie szczątki te zostały odnalezione. Karin całe swoje życie poświęciła koniom. Tam, gdzie dorastała, konie Przewalskiego trzymane były w niewoli. Teraz stara się, aby wróciły one do miejsca, gdzie będą mogły żyć na wolności. Karin razem z synem Mathiasem wybiera się do Parku Narodowego Chustajn w Mongolii. Co ją tam czeka? Trzecia historia, która rozgrywa się w przyszłości, a dokładniej w roku 2064 w Norwegii, przeraża. Świat się rozpada. Brakuje żywności, prądu, podstawowych rzeczy. Wszędzie dookoła zgliszcza. W tym chaosie na podupadającej rodzinnej farmie żyją Eva i jej córka. Córka namawia matkę, aby uciekały na północ, tak jak zrobili to sąsiedzi. Jednak Eva nie chce porzucić dzikiej klaczy, która spodziewa się źrebaka. Pewnego dnia kobiety odwiedza tajemnicza postać. Czego chce? Co zmieni jej obecność?

Nakreślona przez Maję Lunde wizja świata przeraża. To, co stało się ze światem, który znamy, łapie za serce, budzi grozę, a przede wszystkim otwiera oczy i uświadamia. Autorka z właściwą sobie wrażliwością przedstawia, do czego mogą doprowadzić zmiany klimatyczne, za które odpowiedzialny jest człowiek. Czyni to w niesamowicie sugestywny sposób. Opowiadane historie przyciągają jak magnes. Styl pisania autorki jest piękny, plastyczny, nostalgiczny, magiczny wręcz i jednocześnie bardzo przystępny. Śmiało mogę stwierdzić, że to jedna z lepszych książek, jakie udało mi się w życiu przeczytać. Z całą pewnością zasłużyła na miejsce wśród najlepszych książek tego roku, chociaż ten dopiero się rozpoczął.

W powieści mamy do czynienia z wymieraniem gatunków spowodowanych oddziaływaniem człowieka na przyrodę. Autorka w przepiękny sposób opisała historię jedynego współcześnie dziko żyjącego gatunku koni, koni Przewalskiego i właśnie na nim oparła tę przejmującą opowieść. Informacje zawarte w książce na temat pochodzenia i historii tego występującego na stepach Mongolii, prawie wymarłego gatunku nie są fikcyjne. Jestem pod wrażeniem tego, z jaką naturalnością i wprawą autorka połączyła w swojej książce fikcję z faktami, tworząc pasjonującą, porywającą powieść. Pierwszą zaletą książki jest fakt, że porusza istotne społecznie kwestie, drugą, że wplata te kwestie w interesującą i przepięknie napisaną historię zwykłych ludzi. Różnych ludzi, bo jak już pisałam na wstępie, mamy w książce trzy linie czasowe i trzy różne miejsca. Ludzi, których, tak samo jak nas, niepokoją podobne sprawy, którzy mają na głowie te same troski i zwykłe problemy dnia codziennego. Jest mowa w książce o miłości, macierzyństwie i wielu innych mniej lub bardziej przyziemnych sprawach. Jednak najważniejsze jest to, że książka niesie ważne przesłanie, że działalność człowieka może wkrótce doprowadzić ludzkość do zguby. Nie zostawia jednak czytelnika z niczym. Przekonuje, że jeszcze jest czas, że mamy szansę zmienić swoje postępowanie. Książka ma nami wstrząsnąć, ale daje nam również nadzieję i dodaje otuchy.

Jestem szczerze zachwycona tą historią. Jest przepięknie napisana, z niezwykłą delikatnością, wrażliwością i przenikliwością. Z jednej strony jest nostalgiczna, refleksyjna, smutna nawet, z drugiej nie przytłacza i nie zostawia czytelnika w poczuciu beznadziei, przekonując, że nie jesteśmy jeszcze na straconej pozycji i wystarczy zacząć działać, nawet małymi kroczkami, aby zmiany klimatyczne nie doprowadziły do naszego końca. Tym, co zasługuje na uznanie jest wrażliwość autorki i jej doskonały zmysł obserwacji. Maja Lunde jest wnikliwą obserwatorką natury ludzkiej i natury w ogóle, a wizje apokaliptyczne, jakie snuje, nie tylko należą do najlepszych, ale też wydają się być przerażająco prawdziwe.

„Ostatni” to mocna, unikatowa i niesamowita opowieść, w której przeplatają się i uzupełniają wzajemnie historie o ludziach i zwierzętach. Niezwykle wartościowa i pouczająca. Wstrząsa czytelnikiem, uświadamia i uczy pokory. Jeśli jeszcze nie macie tej książki na swoich listach „do przeczytania”, wpiszcie ją tam koniecznie. I czytajcie. To absolutny must-have i must-read tego roku!

Recenzja pochodzi z bloga:„Ostatni” Maja Lunde – recenzja przedpremierowa – maitiri_books (wordpress.com)