Niedziela, która zdarzyła się w środę recenzja

"Nowa Polska po upadku komuny postawiła przed przeciętnymi nieprzeciętne zadanie." - Autor, wspominając o swojej książce, z pewnością nie miał na myśli tego, że ludzie żyjący w latach dziewięćdziesiątych byli zmuszeni zachowywać się tak, jakby środa była w rzeczywistości niedzielą, a jednak jego zdaniem świat stanął na głowie, zmieniło się wszystko. Jak o Polsce opowiada człowiek, którego blogerzy nagrodzili Złotą Zakładką za najlepszą książkę z dziedziny literatury faktu?

Grażyna nazywa siebie człowiekiem w likwidacji. Alina zastanawia się, z czego żyć, a Rysia odkrywa, że jedyne, co zostało po niej po latach pracy, to ślady na podłodze. Każda z nich otrzymała dwadzieścia pięć miesięcznych pensji i zapewnienie, że gdyby nie odeszły dobrowolnie, zostałyby zwolnione…
Historie przeróżnych ludzi na progu bezrobocia rozpoczynają zbiór reportaży Mariusza Szczygła. Autor opisuje Polskę lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku: prywatyzację, powszechne zagubienie w nowym systemie i wszechobecną frustrację. Teksty przedstawiają sposoby na zarobienie miliona w minutę, przybliżają czytelnikowi problem morderstw w społeczeństwie postkomunistycznym oraz opowiadają o muzycznym analfabetyzmie. Każdy z nich skupia się przede wszystkim na jednym problemie. Połączone, mogą być ciekawym źródłem wiedzy o przeszłości.

Na szczególną uwagę zasługują teksty, w których ludzie skarżą się Rzecznikowi Praw Obywatelskich oraz dzielą się smutkami na antenie radia. Przedstawiają one Polaków jako niekoniecznie zaradnych, przygniecionych przez system ludzi. Ujawniają cechy charakteryzujące mieszkańców naszego kraju nie tylko pod koniec dwudziestego wieku, ale też teraz. Wśród nich wszechobecne poczucie, że jesteśmy narodem skrzywdzonym. Nie ma wątpliwości, że lubimy narzekać. Nie oczekujemy pomocy, chcemy po prostu się wyżalić.

Moim zdaniem najciekawszymi są zdecydowanie reportaże opisujące ogromny wpływ języka angielskiego na polski i szukające w tym działaniu chęci wywyższenia się poprzez obce słowa, a także artykuł o disco polo (traktowanym jako rodzaj muzycznego analfabetyzmu). Nie tylko zapoznają czytelnika z fragmentem historii naszego kraju - co jest bardzo ważne dla kogoś, kto (tak jak ja) urodził się w latach dziewięćdziesiątych (lub później) - ale też potrafią przyciągnąć uwagę i rozbawić.

Znalezienie wspólnej oceny dla zupełnie różnych tekstów to zadanie wręcz niemożliwe. Każdy czytelnik obok jego zdaniem rewelacyjnych, znajdzie też reportaże, które go znużą. Dla mnie właśnie takim był artykuł o planowanej budowie sanktuarium w Licheniu. Miałam ochotę po prostu go pominąć, bo nie zainteresował mnie pod żadnym względem.

Większość reportaży ma jedną wspólną cechę: opowiadają o narodzie, który od działania woli narzekanie. Jest to oczywiście reguła, od której występują wyjątki, ale nieczęste. Teksty pana Szczygła łączy też fakt, że zostały napisane w ciekawy sposób i zdecydowanie zasługują na uwagę!

Warto wspomnieć, że czytającym audiobooka jest sam autor. Cieszę się, że pan Szczygieł zdecydował się użyczyć własnego głosu, gdyż dzięki temu miał możliwość bardziej trafić do czytelnika.