Recenzja książki Pytanie i odpowiedź

W powieści „Pytanie i Odpowiedź” powrócimy do głośnego Nowego Świata. Miejsca, gdzie myśli mężczyzn są powszechnie słyszane. Dryfują w niekończącym się strumieniu szumu. Jak żyć okradzionym z sekretów? Jak, w takich okolicznościach, walczyć z szerzącym się terrorem? Może najbezpieczniej będzie mi się poddać?

Fabuła
Violę i Todda poznaliśmy w pierwszej części cyklu „Ruchomy chaos” pt. „Na ostrzu noża”. Ramię w ramię odkrywali historię i sekrety Nowego Świata. Teraz zostają rozdzieleni, a burmistrz Prentiss próbuje namieszać im w głowach. Mianuje się Prezydentem i jako „wybawca” oraz „orędownika pokoju” zaczyna wprowadzać nowy ład – rządy terroru. Pojawia się coraz więcej pytań, czy znajdzie się też Odpowiedź?

Terror i manipulacja
Burmistrz, a teraz już prezydent, Prentiss to iście demoniczna postać. „I wtedy burmistrz się uśmiecha, autentycznie się uśmiecha. A ja zaczynam się bać bardziej niż kiedykolwiek.”[1] opisuje jedno z przesłuchań Todd. Kiedy powstaje Nowe Prentisstown jego samozwańczy przywódca zaczyna wytrawną rozgrywkę polityczną. Pomimo, że zadaje wiele pytań, mamy poczucie, że dobrze zna swoich przeciwników. Umie przewidzieć ich ruchy i wie gdzie szukać odpowiedzi.

Narratorami w powieści są Todd i Viola. Wspaniale poznawać tę historię z ich punktów widzenia. Dzięki temu mamy szerszą perspektywę, ale też nieco większy mętlik w głowie. Mamy ważnie, że bohaterowie poddawani są ciągłym manipulacjom, że komuś zależy, aby przestali sami myśleć i stanęli po jego stronie. Komu warto zaufać?

Oryginalny tytuł
Książka ta w oryginale jest zatytułowana „The Ask and the Answer” i to sformułowanie ma ogromną moc. Te słowa – zapisane w dokładnie taki sposób – nabierają ciekawego znaczenia. „(…) jeżeli jest Odpowiedź, ktoś musi najpierw zadać...”[2] – to wydaje się oczywiste. Mogłoby się wydawać, że odpowiedź jest efektem pytania, jego dopełnieniem, że jest ono bez niej puste. Patrick Ness stawia je po przeciwnych stronach. Równie dobrze druga część cyklu „Ruchomy chaos” mogłaby się nazywać „Pytanie kontra Odpowiedź”.

Podsumowanie
Nowe wydaje się synonimem lepszego. Po nowym oczekujemy czegoś dobrego. Nowe Prentisstown miało być oazą w Nowym Świecie, ale oazą jednostki. To on ustala zasady, to jego miasto i jego krucjata.

[1] Patrick Ness, „Pytanie i Odpowiedź”, tłum. Agnieszka Hałas, wyd. Zysk i s-ka, Poznań 2021, s. 15.
[2] Tamże, s. 251.