Magdalena Abakanowicz recenzja

„Sztuka pozostanie najbardziej zadziwiającą aktywnością ludzkości, zrodzoną między mądrością a szaleństwem, między snem i realnością umysłu. (…) Sztuka nie rozwiązuje problemów, ale uświadamia nam ich istnienie. Otwiera nasze oczy, byśmy dostrzegli i mózgi byśmy mogli sobie wyobrazić.”
/Magdalena Abakanowicz/

Ostatnio miałam okazję zobaczyć w Muzeum Narodowym w Krakowie jedną z prac artystki. Dwoje ludzi, a właściwie dwie powstałe z worków jutowych i żywicy powłoki ludzkie. Stałam przed tą instalacją i przypomniał mi się wiersz Tomasza Stearns Eliot:
„My wydrążeni ludzie
My chochołowi ludzie
Razem się kołyszemy
Głowy napełnia nam słoma”
Zapragnęłam więcej się dowiedzieć o jednej z najbardziej znanych na świecie polskich artystek, która miała ponad 150 indywidualnych wystaw na całym świecie. Dzięki tej pozycji mogłam to zrealizować.

Album został wydany z okazji indywidualnej ekspozycji prac Magdaleny Abakanowicz w Tate Modern w Londynie. Wystawa ta jest wielkim wydarzenie w świecie sztuki. Później będzie pokazana w Muzeum Sztuk Pięknych w Lozannie i w Centrum Sztuki Hennie Onstad w Hovikoddem/Oslo. Dwie kuratorki tej wystawy Ann Coxon i Mary Jane Jacob zredagowały album, który ma przybliżyć zwiedzającym życia i twórczości Małgorzaty Abakanowicz. Fascynujące jest wybór fragmentów tekstów Abakanowicz w rozdziale „Zapiski artystki”, a także liczne wypowiedzi artystki na temat swojej twórczości w innych rozdziałach. Książka nie jest biografią Abakanowicz, ale Mary Jane Jacob przybliżają nam artystkę, jako osobę, a na końcu znajduje się kalendarium życia artystki.

Kiedy w 1962 roku prace Małgorzaty Abakanowicz zachwyciły publiczność i krytykę na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie, a później na Biennale w Sao Paulo została nagrodzona złotem medalem, świat sztuki w Polsce był zupełnie nieznany. Michał Jakucha przybliża nam polską scenę artystyczną po wojnie, kto mógł zostać artystą w komunistycznym państwie i jak artyści funkcjonowali w tym państwie. Pani Magdalena Moskalewicz opisuje początki twórczości Abakanowicz, kiedy szukała swojego sposobu wyrażania siebie w swojej twórczości. Poznajemy środowisko artystyczne w Polsce, które miało wpływ na jej twórczość. Możemy śledzić ewolucję jej twórczości od kompozycji tkanych i wiszących na ścianach, poprzez kompozycje tkane trójwymiarowe, wiszące swobodnie w przestrzeni, aż po stuprocentowe environmenty. Pani Gabi Scardi przedstawia nam artystkę na tle sztuki europejskiej i światowej. Interesujące są artykuły przybliżające nam abakany, czym są i jak powstawały. Także, co artystka pragnęła wyrazić swoimi pracami. Mało znane są rysunki Abakanowicz tworzone gwaszem, tuszem, metodą kolażu przedstawione są też na tej wystawie i omówione w książce. Książka, jak też wystawa ograniczona jest do przedstawienia tkanin artystycznych. Przy tak rozległej twórczości artystki, nieomal niemożliwe jest ujęcie w jednej książce całej jej twórczości. Jednak późniejsza twórczość jest zaznaczona w tej pozycji.

Abakanowicz kiedyś stwierdziła: „Będę zapewne zawsze porzucać jedne techniki i materiały na rzecz drugich, nie porzucając jednak wątku wypowiedzi. Najciekawiej jest posługiwanie się techniką, której się jeszcze nie zna i budować formy, których się nie zna.” Wątkiem jej wypowiedzi jest człowiek, jego kondycja i pozycja we współczesnym świecie, przede wszystkim zaś jego zagubienie w anonimowości w tłumie. Dlatego w jej twórczości pojawiają się gromady anonimowych, nieomal identycznych postaci ludzkich stojących, kroczących lub siedzących. Nieobca jest też monumentalne konstrukcje abstrakcyjne, czego przykładem mogą być „Gry wojenne”, czy „Rękodrzewa”. Abakanowicz twierdziła, że sztuka jest przeżyciem, która nabiera teatralnego charakteru.

Książka jest fantastycznym wprowadzeniem w twórczość Małgorzaty Abakanowicz dla tych wszystkich, którzy nie zetknęli się z jej twórczością, Ułatwiają to wspaniałe zdjęcia prac artystki. Dzięki nie tylko zdjęciom całych prac, ale powiększeniom jej fragmentów możemy lepiej sobie wyobrazić, jak wyglądają one w rzeczywistości. Dla znających jej twórczość jest olbrzymia przyjemność z obcowaniem z nią, a także dzięki ciekawym artykułom różnych autorów lepsze jej zrozumienie. Zrozumienie nie tylko sztuki Abakanowicz, ale ogólnie sztuki współczesnej.