Henryk Rzewuski

Henryk Rzewuski herbu Krzywda, pseudonim Jarosz Bejła (ur. 3 maja 1791 w miejscowości Sławuta na Wołyniu, zm. 28 lutego 1866 w Cudnowie na Wołyniu) – polski powieściopisarz i publicysta.
Pochodził z polskiej magnackiej rodziny, był synem Adama Wawrzyńca, pisarza politycznego i posła, prawnukiem Wacława Rzewuskiego, hetmana wielkiego koronnego, który w latach 1767-1773 zesłany został przez posła rosyjskiego Nikołaja Repnina do Kaługi. Brat Karoliny Rozalii Tekli Sobańskiej, Eweliny Hańskiej oraz Adama Rzewuskiego, generała rosyjskiego.
W młodości służył w wojsku Księstwa Warszawskiego. Mieszkał przez kilka lat w Petersburgu i za granicą. Pod koniec życia udał się do Cudnowa, gdzie spędził resztę swego życia.
Wiele podróżował, w roku 1825 do Krymu razem z Mickiewiczem, z którym później spotkał się w Rzymie i wzbudził w nim zachwyt opowiadaniami z życia staroszlacheckiego, czym przyczynił się do pomysłu „Pana Tadeusza”.
Twórca tzw. gawędy szlacheckiej zapoczątkowanej utworem Pamiątki Pana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego, odznaczające się oryginalnością pomysłu, doskonałym wczuciem się w atmosferę tradycji i obiektywnym humorem. Pod wpływem tego utworu Mickiewicz napisał Pana Tadeusza, czarowi pamiętników uległ także Sienkiewicz. Jest to cykl opowieści o barwnych postaciach kultury szlacheckiej, przede wszystkim o sławnym księciu Panie Kochanku, oraz klice jego tzw. klientów.
Ideolog "koterii petersburskiej", grupy konserwatystów głoszących utrzymanie stosunków feudalnych i podporządkowanie Rosji. W latach 1850-1856 urzędnik do specjalnych poruczeń namiestnika carskiego Paskiewicza oraz redaktor "Dziennika Warszawskiego" od 1851.