Biblioteka Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Inwentarz

„Biblioteka, która narastała przez lata, była najbliższa pisarstwu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, była warsztatem Dziennika pisanego nocą. Inwentarz możemy postawić przy woluminach Dziennika, jako ich ostatni tom. Otwiera się nowe pole badań i interpretacji. Odsłania się przed nami proces twórczy pisarza. […]

Studio w Villa Ruffo to dzieło Lidii Croce. Radość Herlinga zapisana 27 kwietnia 1957 roku: „Od dziś mam własny pokój. Co za rozkosz!”. Lidia jest obecna w bibliotece pisarza jak znak wodny. Wracamy do Jej dedykacji, do dedykacji dla Niej, natrafiamy na tropy Jej talentów archiwistki, edytorki, tłumaczki… […] Od początku podjęcia prac nad Inwentarzem w 2012 roku, jeszcze za życia i pod okiem Lidii Croce, celem było ocalenie tej biblioteki – pełnoprawne połączenie jej ze spuścizną pisarską Gustawa Herlinga.” (z wstępu Piotra Kłoczowskiego)

Inwentarz ma układ topograficzny. Obejmuje kolejne pomieszczenia, regały, półki – książki, czasopisma i inne materiały w kolejności pozostawionej przez właściciela. Numeracja ma charakter wyłącznie porządkowy i nie została na stałe powiązana z przypisanymi do niej materiałami. Ważny element biblioteki i Inwentarza stanowią autografy oraz dedykacje. Blisko 1000 książek zawiera tego rodzaju wpisy. Zostały one w Inwentarzu odnotowane, podobnie jak znajdujące się w książkach notatki i podkreślenia naniesione przez Gustawa Herlinga. Integralną częścią Inwentarza są ilustracje wybrane i ułożone w porządku biografii pisarza oraz fragmenty Dziennika pisanego nocą,w którym lektura, refleksja i bieg życia znalazły swój wyraz.

Inwentarz powstał w wyniku dwóch trzytygodniowych wyjazdów studyjnych, podczas których został zarejestrowany układ księgozbioru, zanotowane podstawowe dane bibliograficzne publikacji oraz cechy indywidualne egzemplarzy. Po śmierci żony pisarza Lidii Croce księgozbiór został spakowany i przewieziony do Włoskiego Instytutu Studiów Historycznych w Neapolu, w związku z tym nie było możliwości weryfikacji czy uzupełnienia opisów. Na chwilę obecną księgozbiór ten jest niedostępny dla badaczy.

Nie znamy przyszłości tego księgozbioru, ale znamy jego wartość. Biblioteka w kształcie nadanym przez jej właściciela została ocalona w Inwentarzu. Mamy nadzieję, że za jakiś czas zostanie udostępniona badaczom spuścizny Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.