Człowiek śmiechu tom 1

Człowiek śmiechu – powieść Wiktora Hugo opublikowana w 1869.
Utwór rozpoczyna opis życia Ursusa, samotnika i brzuchomówcy, zarabiającego na życie występami na jarmarkach ludowych. Jego jedynym przyjacielem jest udomowiony wilk imieniem Homo. Następnie akcja przenosi się na wybrzeże angielskie, gdzie grupa nieznanych ludzi porzuca na brzegu dziesięcioletniego chłopca, po czym odpływa w kierunku wybrzeży Bretanii.W czasie sztormu ich łódź tonie, chociaż czynią wszelkie wysiłki, by ją ocalić. Przed śmiercią zapisują na papierze wrzuconym do butelki swoją historię i wyrzucają go w fale. Tymczasem porzucony chłopiec błądzi dalej po wybrzeżu, gdzie najpierw widzi szubienicę i wisielca, a następnie martwe ciało kobiety, która zamarzła w śniegu. Jest z nią maleńka, żywa jeszcze niewidoma dziewczynka, którą dziesięciolatek zabiera ze sobą. Przez burzę śnieżną dociera do wozu, w którym mieszka Ursus. Mimo początkowych obiekcji ten dotychczasowy mizantrop postanawia zaopiekować się obojgiem dzieci. Z przerażeniem odkrywa, że twarz chłopca, o imieniu Gwynplaine, jest celowo zdeformowana i imituje ciągły śmiech.

Piętnaście lat później Ursus, Gwynplaine i Dea (takie imię otrzymała szesnastoletnia obecnie dziewczyna) nadal żyją razem w wozie, zarabiając na życie poprzez wystawianie przedstawień komediowych. Gwynplaine jest skromnym i uczynnym młodzieńcem. Z wzajemnością zakochuje się w Dei. Tymczasem na jedno z ich przedstawień przychodzi znudzona życiem dworskim księżniczka Jozjana, dla której postawa i kalectwo Gwynplaine’a stanowią niezwykle podniecające połączenie i która jawnie okazuje młodzieńcowi swoje względy. Nie wiedząc, co o tym myśleć, Gwynplaine początkowo ją ignoruje, chociaż dostrzega jej niezwykłą urodę.