Zakorzenione historycznie i wyrastające z oryginalnych doświadczeń normy i wartości nie tylko decydują o odmiennym postrzeganiu własnego bezpieczeństwa, lecz ważą częstokroć na aktualnych wyborach politycznych. Z pewnością w przypadku Polski i Niemiec oddziaływanie doświadczenia historii jest wyraziste i być może silniejsze niż w innych krajach europejskich, ponieważ jest ono głęboko osadzone w społecznej świadomości. Jak jednak zidentyfikować ów czynnik historyczny i jak zmierzyć siłę, z jaką przenika on myślenie o bezpieczeństwie narodowym i steruje działaniami politycznymi? Czy można w ogóle porównać przekonania i poglądy elit i społeczeństw w obu krajach? Sądzić należy, że rozważania tego rodzaju posiadają praktyczne znaczenie pozwalające ewentualnie formułować wnioski o zasadniczych kierunkach zachowania obu partnerów.<BR> Udzielenie choćby wstępnej odpowiedzi na te i inne pytania było zamiarem autorów studiów zgromadzonych w niniejszym tomie. Publikacja jest efektem prac podjętych w ramach polsko-niemieckiego projektu badawczego pt.