Ladislav Klima i Stanisław Przybyszewski

Nihilizm gnostycki, jako narzędzie do badania literatury, daje wiele możliwości interpretacyjnych zarówno utworów literackich, jak i zjawisk kulturowych. Ten dość „egzotyczny” sposób patrzenia na twórczość dwóch przedstawicieli przełomu XIX i XX wieku umożliwia autorce przedstawienie socjalnych i amoralnych koncepcji gnozy w ujęciu literackim. Stanisława Przybyszewskiego i Ladislava Klímę, pisarzy dwóch modernizmów — polskiego i czeskiego, łączą skrajnie negatywne, iluzoryczne, gnostyckie w swojej wymowie, koncepcje świata i człowieka. Autorka, analizując pewne motywy literackie w twórczości obu pisarzy, odwołuje się do gnostyckich mitów i symboli, którymi ten religijno-filozoficzny nurt operował. W książce zostaje poruszony odwieczny problem postawy człowieka wobec życia i świata, a wszystko to jest ujęte w ramy modernistycznego, gnostyckiego wyobcowania często przybierającego postać skrajnego nihilizmu. Jest to niezwykle ciekawa, nowatorska praca z pogranicza literaturoznawstwa, filozofii i religioznawstwa, a komparatystyczna metoda przedstawienia niniejszej problematyki pozwala spojrzeć na literaturę w nieco szerszym kontekście.