Niniejsza publikacja powstała w ramach projektu badawczego realizowanego w latach 1999-2001 w Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie. Stanowi ona drugi tom serii wydawniczej prezentującej osiągnięcia tego projektu. Trzeci tom - omawiający czynniki mające wpływ na poprawę efektywności kształcenia zawodowego - ukaże się w 2002 roku.Tom składa się z ośmiu rozdziałów, zakończenia i siedmiu załączników. Dobór i układ kolejno prezentowanych opracowań - od badań bardziej ogólnych do szczegółowych - dokonany został według kryterium doboru próby badawczej i terenu badań, przyjętego przez dany zespół badawczy. Taki dobór - uwzględnienie różnych obszarów i prób badawczych oraz różnych typów szkół - pozwala na wszechstronne ukazanie problematyki badawczej. I tak, rozdział I poświęcony jest metodologii badania losów zawodowych absolwentów szkół. Przedstawia - w zarysie - podstawy teoretyczne zagadnienia oraz propozycję struktury procesu badawczego omawianego problemu. Rozdział II prezentuje zakres i metodykę badań oraz wybrane wyniki badań losów zawodowych absolwentów szkół, jako badanie modułowe wraz z badaniami aktywności ekonomicznej ludności. Rozdział III prezentuje metody badania zawodowych losów absolwentów szkół regionu łódzkiego oraz wybrane wyniki badań. Rozdział IV ukazuje badania zawodowych losów absolwentów szkoły wyższej. Rozdział V przedstawia zadania i działania Biura Zawodowej Promocji Studentów i Absolwentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, mające pomóc studentom i absolwentom UMK w wyborze drogi rozwoju zawodowego, wspierać jego absolwentów w skutecznym i efektywnym wejściu na rynek pracy oraz ułatwić znalezienie zatrudnienia odpowiadającego ich kwalifikacjom i aspiracjom. Rozdział VI prezentuje badania zawodowych losów absolwentów Policealnego Studium Zawodowego im. J.J. Śniadeckich oraz Policealnego Studium Informatycznego "Mila College" w Warszawie, prowadzone przez te szkoły od ponad pięciu lat. Informuje również o współpracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy i Kuratorium Oświaty w Warszawie na rzecz przeciwdziałania i łagodzenia skutków bezrobocia młodzieży województwa mazowieckiego. Rozdział VII prezentuje metodę i teren badań, narzędzie badawcze oraz wyniki badań losów zawodowych absolwentów szkół średnich i zasadniczych, które przeprowadzono w ramach niniejszego projektu badawczego. Rozdział VIII, ostatni, prezentuje badania losów zawodowych absolwentów szkół zasadniczych, uczestniczących w eksperymencie pedagogicznym Ministerstwa Edukacji Narodowej. Punktem wyjścia rozważań i propozycji zawartych w tej pracy były wyniki badań empirycznych. Tematyka została przedstawiona zarówno od strony naukowej, jak i od strony praktycznej. Umożliwia to szerokie postrzeganie i pełne ujęcie problemu badania zawodowych losów absolwentów szkół oraz daje podstawy do rzetelnego wnioskowania, mającego odniesienie w pracy szkół zawodowych. Opracowania wzbogacone są o kwestionariusze ankiet zastosowanych i sprawdzonych w badaniach. Jest to dodatkowa - poznawcza i aplikacyjna - wartość tej publikacji. Prezentowane w niniejszej książce metody badania losów zawodowych absolwentów szkół były sprawdzone w praktyce, a kwestionariusze ankiet, zamieszczone w kolejnych załącznikach, zweryfikowane w toku badań.