Obrazowanie natury w nowożytnym Gdańsku

Od początku nowożytności zaczynają w Gdańsku powstawać kolekcje prywatne. Aż do XIX wieku domy przede wszystkim uczonych mieszczan gdańskich zapełniają się ozdobnymi naczyniami, cennymi tkaninami, trofeami myśliwskimi, bronią, a także obrazami, rysunkami i grafikami oraz – zbieranymi z nie mniejszą pasją – naturaliami. W owym czasie zainteresowanie przedmiotami kolekcjonerskimi różnego typu stało się jednym z wyznaczników kultury miasta. Gdańscy zbieracze i naukowcy w XVII i XVIII wieku gromadzili malarskie, rysunkowe i graficzne przedstawienia kwiatów, owoców czy zwierząt, których autorami byli zarówno artyści obcy, jak i miejscowi. Kolekcjonowali i klasyfikowali muszle, skamieliny i okazy bursztynu. Tworzyli zielniki, budowali ogrody i zlecali wykonanie ilustracji naukowych w celu dopełnienia swoich rozpraw.

Źródła odnalezione między innymi w Gdańsku, Amsterdamie, Berlinie, Dreźnie, Florencji, Gocie, Hadze, Hamburgu, Marburgu, Monachium i Wolfenbüttel pozwoliły zrekonstruować opowieść o zapomnianych gdańskich kolekcjonerach i zbieranych przez nich naturaliach i artefaktach.

„Książka Anny Sobeckiej znakomicie, kompetentnie i poglądowo opisuje i analizuje nowożytne kolekcjonerstwo naukowo-artystyczne w Gdańsku i ukazuje profile zbiorów oraz postawy kolekcjonerów. Równie interesująco przedstawia sylwetki artystów działających dla zbieraczy, a także związki nauki z kolekcjonerstwem i sztuką. Tka materię umysłowej kultury miasta niczym bogatą, wielowątkową tapiserię. Wplata w nią, co szczególnie ważne i cenne, wiedzę najnowszą – jej własne nowe ustalenia i odkrycia, jak i te cudzego autorstwa. Mamy więc do dyspozycji wybitną syntezę wiedzy o dawnej gdańskiej nauce, kolekcjonerstwie i sztuce poświęconych faunie i florze”.