Pierwszy zeszyt w serii ?Z Archiwum Historii Mówionej?. Krzyż (dawniej Kreutz) powstał w XIX wieku jako osada niemiecka. W wyniku ustaleń Traktatu Wersalskiego znalazł się na terenie Niemiec. W czasie II wojny światowej w miasteczku pojawili się polscy robotnicy przymusowi. W 1945 roku większość niemieckich mieszkańców zdecydowała się na ucieczkę przed nadciągającą Armią Czerwoną. Miejscowość w dużej mierze zasiedlili polscy repatrianci ze Wschodu. Broszura przedstawia skomplikowaną historię miasta głosami świadków ? Polaków i Niemców, obecnych i dawnych mieszkańców.