Poezja polska ostatnich dwustu lat. Odczytania i przekroje

Z wielowątkowego zbioru szkiców wyłania się rozległa (i zawsze niepełna) panorama liryki polskiej ostatnich dwustu lat, rozgrywających się w ramach czasowych wyznaczonych cezurą roku 1822 – daty wydania pierwszego tomu Poezyj Adama Mickiewicza. Czytelnicy odnajdą bez trudu poetów kolejnych epok i pokoleń. Tom kryje w sobie także zaproszenie do innych, nieoczywistych kierunków lektury, którym patronuje formuła „blisko wiersza”, pojmowana jako droga uważnego, wnikliwego i wrażliwego interpretowania poezji, jej poszukiwań metafizycznych, estetycznych, antropologicznych, pytań ważnych i pytań naiwnych, chwil zwątpienia i chwil pewności. W poezji polskiej ostatnich dwustu lat, gdy czytać ją za pośrednictwem studiów i szkiców Mariana Stali, dostrzec można intensywny, zmienny rytm nadziei i zwątpienia. Jest to także nieprzewidywalny, pulsujący rytm współczesności.

Książka zredagowana przez Annę Czabanowską-Wróbel i Urszulę M. Pilch jest miejscem spotkania i dialogu badaczy reprezentujących różne ośrodki akademickie, różne pokolenia i środowiska, wreszcie różne specjalności literaturoznawcze. Książka stanowi w istocie – rozpisaną na fragmenty i „rozdziały” – niezwykłą i pasjonującą opowieść o przemianach kultury polskiej od początku XIX wieku do dzisiaj. Pod piórami jej Współautorów poezja okazuje się wyrazem czy świadectwem kluczowych zjawisk i procesów polskiej nowoczesności, a czytanie i badanie wierszy staje się nieocenioną i niezastąpioną perspektywą jej opisu. Lektura jednego utworu (cyklu, zbioru) może powiedzieć niezmiernie dużo o jego epoce (historycznej) i kontekście (kulturowym). To – jeśli można użyć tego słowa w odniesieniu do publikacji naukowej, a myślę, że w tym przypadku na pewno można – piękna książka.