Powstanie Spartakusa 73 - 71 p.n.e.

W starożytności niewolnictwo traktowano jako coś zwyczajnego. Rzymianie lubiący przekuwać życie w normy prawne nadawali niewolnikom status przedmiotów: „narzędzi mówiących”, które nie powinny mieć żadnych przewag nad ludźmi. Powstanie Spartakusa okazało się prawdziwym wstrząsem – „mówiące narzędzia” długi czas zwyciężały. Wreszcie zaangażowano do walki z nimi siły jak przeciw największym potęgom zewnętrznym, Kartaginie czy Macedonii, a i tak pokonanie buntowników przyszło z wielkim trudem. Paweł Rochala w przyjazny poznawczo sposób przenosi czytelnika do schyłkowej republiki rzymskiej, ukazując narastający w niej kryzys społeczny i polityczny. Choroba ustrojowa trapiąca Rzym dawała różne objawy takie jak dotkliwe klęski w walce z wrogami zewnętrznymi, bunty italskich ludów sprzymierzonych czy okrutne wojny domowe. W chwilach słabości państwa wybuchały również powstania niewolników, omówione na łamach książki we właściwych im kontekstach. Szczegółowo poznajemy największe z nich, którego etapy wyznaczają pola krwawych bitew. Dopełniają je obrazy skrajnej pychy i pogardy, bezwzględnych kalkulacji politycznych, naiwnej lekkomyślności, ale i heroizmu czy poczucia obowiązku. Autor, nie stroniąc od anegdot i ciekawostek, wykorzystał cały dostępny materiał źródłowy, w tym rzadką w militariach literaturę piękną i poezję z epoki. Posłużył się też kilkudziesięcioma dziełami wybitnych historyków i archeologów naszych czasów, a opisywane miejsca widział na własne oczy. Stworzył przejmującą historię z nieodpartą refleksją, że w XXI wieku niedaleko jesteśmy mentalnie od starożytnych Rzymian, bo nie dość, że niewolnictwo nadal się zdarza w różnych formach nawet w Europie, to żądanie „chleba i igrzysk” wcale nie jest nam obce.