W krajobrazie polskiego szkolnictwa wyższego od stu lat istotną rolę odgrywa Akademicki Związek Sportowy. Jest to najstarsza organizacja studencka w Polsce i zarazem jedna z najstarszych w Europie. AZS zajmuje poczesne miejsce w polskim sporcie. To właśnie akademicy w różnych okresach historycznych współdecydowali o obliczu polskiego sportu i jego miejscu na arenach Europy i świata. Fenomen tej organizacji wynika z założeń ideowych, jakie legły u podłoża jej powstania, oraz żywotności środowiska akademickiego dążącego zawsze, pomimo różnorodnych uwarunkowań społeczno-gospodarczych i politycznych, do nowatorskich rozwiązań programowych, organizacyjnych i szkoleniowych. W pracy zawarto sześćdziesiąt jeden relacji i wspomnień pióra pięćdziesięciu sześciu autorów. Wśród nich są założyciele AZS i jego pierwsi członkowie, olimpijczycy, medaliści akademickich mistrzostw świata, Uniwersjad i mistrzostw Europy. Autorami są także osoby, które sport traktowały rekreacyjnie, uprawiając go w klubach uczelnianych AZS. W książce są również teksty działaczy, którzy odegrali niezwykle ważną rolę w rozwoju poszczególnych dyscyplin sportu oraz osób, które przez szereg lat współdecydowały o obliczu AZS, piastując najwyższe funkcje w organizacjach centralnych i środowiskowych Związki Niniejsza antologia, aczkolwiek subiektywna w doborze tekstów, powinna przybliżyć Czytelnikowi stuletnie dzieje AZS i ukazać jego drogi rozwojowe, miejsce na sportowej mapie Polski czasów minionych oraz rolę w historii szkolnictwa wyższego, a ponadto największe indywidualności sportu akademickiego, które na trwałe weszły do dorobku kulturowego naszego kraju.