Studia o artystach XVIII-XX wieku

Tematyka publikowanych w niniejszym tomie studiów, choć dotyczy twórczości dziesięciu wybranych twórców, odbija jednak procesy artystyczne, które zachodziły od końca XVIII wieku do początku XX wieku. Omawiane w tomie zagadnienia mają rangę ogólnopolską. Dotyczą wszystkich ważnych ośrodków artystycznych - Krakowa (artykuły o Stanisławie Kuczborskim i Tymonie Niesiołowskim), Lwowa (prace o Wilhelmie Leopolskim, Antonim Popiciu), Warszawy (tekst o Aleksandrze Lesserze) i Wilna (szkic poświęcony Stanisławowi Jarockiemu). Z Wielkopolską łączy się opracowanie polichromii Wacława Borowskiego w kościele w Miłosławiu. Z Gdańskiem wiąże się postać Daniela Chodowieckiego, czynnego w Berlinie, zaś z polską kolonią artystyczną w Paryżu i z Wiedniem - działalność Jerzego Merkla, pochodzącego z Lwowa. Szeroki wydaje się zakres problematyki studiów: relacja tekst-ilustracja w osiemnastowiecznej książce, "starożytnicze" poszukiwania ikonografii historycznej i malarskie wyobrażenia dziejów, pomnik polskiego wieszcza, syjonistyczne idee znakomitego rzeźbiarza i etnograficzne fascynacje Litwą, sztuka z kręgu "Zielonego Balonika" i polichromia kościelna zafascynowanego renesansem klasycysty z początku XX wieku, wreszcie - geneza twórczości znanego formisty i niemal nieznane w kraju malarstwo wybitnego przedstawiciela Ecole de Paris. Różnorodność tematyki, punktów ujęcia, metod badawczych i ocen tworzy interesujące, niekiedy nowe, spojrzenie na sztukę oddalającej się od nas epoki.