To nie deszcz, to ludzie

Po co czytać tatuażystów z Auschwitz i inne tego typu wyroby, kiedy są książki jak ta? P. Halina Birenbaum opowiada nie tylko o Zagładzie, która dotknęła niemal wszystkich jej bliskich, ale także o życiu w jej cieniu, później, w Izraelu, o swojej rodzinie, trudnych do pewnego momentu relacjach ze starszym synem... Książka przejmująco szczera, uczciwa, mądra. Przeczytana jednym tchem, w ciągu kilku godzin.

„To nie deszcz, to ludzie” jest zapisem poruszającej rozmowy Haliny Birenbaum z Moniką Tutak-Goll. Niby uczymy się o Holokauście, czytamy książki o tamtych wydarzeniach, ale jednak opowieść uczestnika, świadka nadal porusza do głębi.

Ryszard Kapuściński napisał, że dla ludzi, którzy przeżyli wojną, ta wojna nigdy się nie kończy, nie da się od niej uwolnić. Tak jest i w tym przypadku – trauma, jaką przeżyła Halina Birenbaum położyła się cieniem na jej późniejszym życiu. Pani Halina nie stara się ukazać swojego życia „po” tylko w kolorowych barwach, raczej pokazuje, jak ważna jest rodzina, jej wsparcie. A gdy traci się bliskich w tragicznych okolicznościach (Holokaust przeżyła tylko pani Halina i jej brat), w życiu młodej osoby powstaje wyrwa, której nie da się w żaden sposób uzupełnić.

Nigdy wcześniej nie czytałam ani nie słyszałam o stosunkach jakie panowały w Izraelu między Żydami europejskimi, naznaczonymi piętnem Zagłady, a tymi którzy nie mieli tego doświadczenia. Zaskakujące to informacje, ale i zasmucające.

Książka jest szczera do bólu, można się nie zgadzać z niektórymi poglądami Autorki, ale podoba mi się to, że pani Halina ma własne zdanie, które nie zawsze zbiega się z poglądami większości (również w Izraelu). Dopóki są ludzie, którzy szerzą pamięć o Holokauście, będzie trwała pamięć o ofiarach, bo najgorsze jest zapomnienie.

Ważna jest też nauka, którą daje nam Autorka:
„Od nienawiści może uratować człowieka tylko drugi ...

„To nie deszcz, którego nie da się zatrzymać, to ludzie, a oni zawsze mogą zmienić zdanie.”

Długo zastanawiałem się, od czego powinienem zacząć. Jakimi przymiotnikami wyrażającymi mój podziw, opisać tę książkę, zapis szczerej i bolesnej, a jednocześnie przepełnionej optymizmem rozmowy Moniki Tutak-Goll z Haliną Birenbaum.

Nieszczęścia ukształtowały bohaterkę, która ocalała Zagładę, a mimo to nie złamały Jej, nie skruszyły. To Jej – córce, żonie i matce – trzeba oddać głos, wsłuchać się w Jej opowieść, w historię o miłości, rodzinie i stracie.

To Jej życie zaczęło się od końca, zaczęło się od śmierci. Toczyło błędne koło, pełne nieszczęść i radości, niektórych przecież tak pospolitych i tak nadzwyczajnych jednocześnie, których my, niedoświadczeni, pojąć nie zdołamy.

Nie zliczę zdań, które zaczynałem pisać o „To nie deszcz, to ludzie”, a później wymazywałem, uznając je za grafomańskie, banalne i płytkie.

Mądrości nie trzeba uzasadniać ani tłumaczyć.