Z problemów prozy. Powieść o artyście

"Tom Z problemów prozy. Powieść o artyście zawiera ponad pięćdziesiąt artykułów, które wydatnie poszerzają naszą wiedzę o tej odmianie gatunkowej. Jeśli chodzi o grunt polski, to opiniowane artykuły składają się po prostu na monografię tej odmiany gatunkowej: od jej narodzin (Kraszewski), poprzez twórców romantycznych (Dziekoński, Żmichowska), pozytywistycznych (Prus, Orzeszkowa), modernistycznych (Berent, Przybyszewski, Żeromśki, Tetmajer), międzywojennych (Jaworski), aż po prozę współczesną (Jastrun, Andrzejewski, Herling-Grudziński), w tym także najnowszą. Godne odnotowania wydają mi się zresztą nie tylko artykuły dotyczące pisarzy znanych (czy wręcz: wybitnych), ale i szkice zajmujące się twórcami zapomnianymi; myślę przede wszystkim o tekście Tomasza Sobieraja dotyczącym twórczości Stanisława Gruclzińskiego, świetnie pokazującym, jak funkcjonował wzorzec powieści o artyście w XIX-wiecznej prozie drugorzędnej. Jeśli zaś chodzi o grunt obcy, to studia zawarte w opiniowanej pracy dotyczą zarówno twórców mniej lub gorzej znanych polskiemu czytelnikowi (Wassermann, Wiechert, Klaus Marm, Bernhardt, Heller), jak i pisarzy wartych zainteresowania, których dzieła nie zostały dotąd przełożone na język polski. Z recenzji prof. drą hab. Jerzego Smulskiego To bardzo interesujący tom studiów, których autorami jest blisko pięćdziesięciu historyków literatury z różnych ośrodków uniwersyteckich i reprezentujących różne dyscypliny filologiczne. Problematyka tych szkiców uwzględnia szeroką perspektywę czasową, w której pojawiła się, rozwinęła i doczekała naszych czasów 'powieść o artyście, tj. dwa wieki (XIX i XX). Zarazem ten tom studiów weryfikuje i uzupełnia nasze utrwalone mniemania na temat chronologicznej frekwencji 'powieści o artyście"" - zwraca uwagę na teksty zapomniane lub wskazuje obecność tematyki artystowskiej w twórczości pisarzy, u których przywykliśmy szukać całkiem innych tematów. Cenna w tym tomie jest 'rozmaitość"", konsekwentnie podporządkowana tematycznej linii głównej tomu. W obrębie tej jednolitej, 'artystowskiej"" problematyki mamy bowiem do czynienia z bardzo różnymi postawami inetodologicznymi, co wynika po trosze ze zróżnicowania wieku autorów: tom zawiera prace historyków literatury z różnych pokoleń badawczych i to jest niewątpliwie bardzo cennym elementem 'kompozycji"" całości: dzięki temu prezentuje ona rozmaitość narzędzi interpretacyjnych, możliwych do zastosowania wobec dwuwiekowej egzemplifika-cji gatunku. Z recenzji prof. drą hab. Andrzeja Zdzisława Makowieckiego"""