Żydzi w drodze do Palestyny 1934-1944. Szkice z dziejów aliji bet nielegalnej imigracji żydowskiej

Alija bet, czyli zorganizowana nielegalna emigracja Żydów do Palestyny, terytorium mandatowego Wielkiej Brytanii, była jedną z najbardziej skutecznych metod walki ruchu syjonistycznego o suwerenny Izrael. O jej powodzeniu zadecydowało to, że rezygnowała z aktów przemocy na rzecz konkretnych działań politycznych i propagandowych. Z jednej strony stanowiła wyraz pragnień diaspory powrotu do Ziemi Obiecanej, z drugiej była reakcją na politykę Wielkiej Brytanii, która w ciągu niespełna dwudziestu lat sprawowania nad Palestyną mandatu przeszła znamienna ewolucję: od pełnego poparcia idei "żydowskiej siedziby narodowej”, poprzez koncepcję jej spowolnienia, po faktyczne wycofanie się z dalszych działań na jej rzecz. Alija net stała się częścią świadomości zbiorowej Żydów. Rzeczywisty wymiar nadali jej nie tyle może sami organizatorzy co kształtowany przez tradycję i religię swoisty bagaż dający imigrantom, owym patriotom nieistniejącego jeszcze państwa, poczucia wspólnego losu.