Jeśli to jest kobieta recenzja

"Jeśli to jest kobieta" autorstwa Sary Daniel i Benoît Kanabus to reportaż, który na pierwszy rzut oka wydaje się dotykać problemów już poruszanych w literaturze faktu. Jednak ta książka wyróżnia się wyjątkową siłą i głębią. Zamiast suchego przedstawiania wydarzeń, autorzy wciągają nas w wielowymiarowy świat konfliktu w Iraku, opowiadając o kobietach, które miały odwagę stawić czoła piekłu, jakie zgotowało im Państwo Islamskie.

Opowieść o kobietach jazydzkich, które zostały porwane, torturowane i sprzedawane jako niewolnice, to więcej niż tylko relacja z tragedii. Daniel i Kanabus pokazują kobiety, które – mimo niewyobrażalnych cierpień – zachowały swoją godność i siłę. Z jednej strony książka oddaje cześć tym ofiarom, z drugiej stara się nie redukować ich tylko do roli poszkodowanych, co często bywa problemem w tego typu literaturze.

Szczególnie mocno uderzył we mnie obraz kobiety, której wojna nie tylko zabiera ciało, ale także tożsamość. Jej historia nie jest heroicznym eposem, lecz intymnym dramatem o przetrwaniu – nie tylko w sensie fizycznym, ale i psychicznym.

W szczególności uderza sposób, w jaki autorzy potrafią łączyć wnikliwość dziennikarską z empatią. Nie ma tu miejsca na tanie emocje czy epatowanie brutalnością dla samego efektu. Zamiast tego mamy chłodny, ale pełen współczucia obraz rzeczywistości, która nie mieści się w europejskich standardach postrzegania świata. Wstrząsające są relacje tych kobiet, ale jeszcze bardziej uderzający jest sposób, w jaki potrafią przetrwać i odbudować swoje życie.

Bohaterka, choć dotknięta przemocą, nie jest jedynie jej ofiarą.W miarę czasu staje się kimś, kto usiłuje odnaleźć się w świecie, który nie potrafi dać jej odpowiedzi, jak żyć po doświadczeniu takiej brutalności. Jej samotność, jej milczenie, to jakby echo całej ludzkości, która nie wie, jak mówić o tym, co niewyobrażalne.

Podoba mi się, że autorzy nie stawiają łatwych pytań ani nie oferują prostych odpowiedzi. Niema w tej historii nic co przyniosłoby ulgę czytelnikowi. Zamiast tego, jest gorzka świadomość, że nie każda historia ma zamknięcie, nie każdy ból można zrozumieć czy ukoić.

Wydaje się, że "Jeśli to jest kobieta" celowo unika tradycyjnych narracyjnych schematów. Zamiast podążać za liniowym przebiegiem wydarzeń, książka rozdziera rzeczywistość na kawałki, niczym fragmenty wspomnień, które trudno poskładać w całość. To jest książka, która wymaga czasu, przemyślenia, pozwala na chwilę zatrzymania się nad każdym rozdziałem, aby w pełni docenić jej brutalne piękno.

To powieść, która nie daje nadziei, ale też nie próbuje jej obiecywać. Jest surowa, szczera, i przez to boleśnie autentyczna. I choć nie oferuje łatwej drogi do zrozumienia czy współczucia, zmusza nas do refleksji nad tym, czym jest człowieczeństwo, zwłaszcza wtedy, gdy zostaje ono wystawione na najcięższą próbę.

Powieść nie pozostawia czytelnika obojętnym. To książka, która zmusza do refleksji nie tylko nad cierpieniem, ale także nad siłą ludzkiego ducha, który potrafi przetrwać najgorsze koszmary. Dla tych, którzy szukają głębokiego, pełnego emocji i wyzwań reportażu, będzie to lektura, której długo się nie zapomina.