Antropocen. Twój i mój świat recenzja

Nie jest łatwo napisać dobry esej. Osoby, które twierdzą inaczej po prostu nigdy nie były zmuszone do zwięzłego sformułowania myśli na piśmie, w taki sposób, aby ich tekst nie tylko zawierał konkretną strukturę, ale też cokolwiek wnosił do życia czytelnika. Wiem, że w momencie gdy piszę te słowa, blisko 300 000 maturzystów stara się „wstrzelić w klucz” by zdobyć 50 punktów za swoje wypociny. Myślę, że zgodnym chórem moglibyśmy teraz stwierdzić – napisanie dobrego eseju nie jest tak proste jak wysikać dziurkę w śniegu!

John Green zdaje się zadawać kłam tej tezie. Sięgając po „Antropocen” otrzymujemy ponad czterdzieści doskonałych tekstów! Pisze on z niebywałą wręcz lekkością, a każdy z zebranych esejów coś wnosi.

Czytam ostatnio dużo książek. Więcej niż kiedykolwiek wcześniej w moim życiu. Nie traktujcie tego jako przechwałki. Po prostu zrezygnowałem z wielu innych pochłaniaczy czasu na rzecz lektury. Nie zawsze zresztą dobrej, i nie zawsze coś wnoszącej. W związku z tym robię się coraz bardziej wybrednym i krytycznym czytelnikiem. Powoli wyzbywam się wyrzutów sumienia gdy rezygnuję z kończenia jakiejś książki, która zaczyna mnie bardziej męczyć niż cieszyć. Niech zatem wystarczającą rekomendacją „Antropocenu” będzie dla was to, że kończąc poszczególne eseje Greena obiecywałem sobie, że przeczytam „jeszcze tylko jeden” zanim zabiorę się za odkładane obowiązki. Tak, te teksty są tak dobre…

Choć poszczególne eseje dotyczą najróżniejszych rzeczy i zagadnień – klejem, który je łączy, jest po prostu nasza epoka. John Green korzysta z pojęcia „antropocen”, mając na myśli to, że to my, ludzie, mamy obecnie przemożny wpływ na tak wiele zjawisk dotykających naszą planetę. W tym samym czasie pozostajemy jednak totalnie zależni nie tylko od przyrody, ale i od innych.

W „Antropocenie” znajdują się eseje dłuższe i krótsze. Poważne i ironiczne. Są o wszystkim nawet gdy wydają się być o niczym szczególnym. Przeczytamy tu tekst o pamiętnym występie Jerzego Dudka w finale Ligi Mistrzów w 2005 roku, ale również poruszający esej o szepcie. Jest tu wiele ciekawostek (esej o pluszowych misiach) jak i popartych solidnym researchem twardych danych, które poszerzą nasze horyzonty (tu szczególnie polecam tekst o zarazach). Zmierzymy się z ogromem ciepła oraz wrażliwej empatii, ale i całym morzem smutku. Wielokrotnie będziemy się chichrać do książki, ponieważ John Green – mając wiele dystansu do samego siebie i swoich doświadczeń – potrafi pisać w sposób uroczo zabawny, jednak w kilku momentach może przydać się nam chusteczka do osuszania kącika oka.

Dla mnie eseje zebrane w „Antropocenie” to skarbnica mądrych ilustracji na temat życia, do których bez wątpienia będę wracał. Dawno nie zaznaczyłem sobie tylu fragmentów w czytanej książce. Niektóre mnie po prostu rozbawiły, inne zachęciły to zgłębienia jakiegoś zagadnienia, jeszcze inne poruszyły trafnością oddania jakiejś myśli. John Green stał mi się po lekturze „Antropocenu” po prostu bliski. Wiem, że bardzo się różnimy, ale jednocześnie jesteśmy tak bardzo podobni w wielu kwestiach. W niektórych zmaganiach i doświadczeniach, o których ma odwagę tak odważnie pisać, widzę samego siebie.

Chciałbym wybrać się z nim w podróż, aby zobaczyć „największą kulę farby na świecie”. A jeszcze bardziej chciałbym dostrzegać w rzeczach absurdalnych i – zdawałoby się – całkowicie zbędnych, coś więcej. John Green posiada tą rzadką umiejętność aby sięgać po te znaczenia, które dla innych pozostają nieuchwytne. Mało tego! Szczęśliwie dla nas posiada jeszcze talent do ubierania swoich obserwacji w tak bardzo odpowiednie słowa, które bez nadużywania zbędnego patosu są pełne treści.

Sięgając po kolejne eseje możemy wybrać się z Johnem Greenem w podróż po Stanach Zjednoczonych – kraju, który może się poszczycić nie tylko największą kulą farby na świecie. Znajdziemy tam znacznie więcej największych kul na kuli ziemskiej oraz innych osobliwości:

Nie da się w kilku zdaniach napisać z czym w książce Greena się zgadzam, a z czym bym polemizował. „Antropocen” zawiera zbyt wiele tematów, by się odnosić do konkretnych fragmentów. Pozwólcie, że po prostu Wam polecę tę książkę. Jest dobrze napisana i warta czasu poświęconego na lekturę. Nie tylko opowiada „o tym, jak zdominowaliśmy naszą planetę”. Zachęca nas też do tego, aby nie pozostawać biernym obserwatorem życia. Wszyscy w nim uczestniczymy i – w naszym przypadku – nikt nie zrobi tego bardziej niż my sami. „Antorpocen” wiele mówi o nas. Zarówno jednostkowo, jak i kolektywnie:

Z całego serducha polecam Wam „Antropocen”. Będziecie się dobrze bawić… ale nie tylko! Naprawdę polubiłem tego faceta. Do tego stopnia, że planuję w przyszłości sięgnąć po jego powieści, mimo, że zazwyczaj znajdują się one na omijanych przeze mnie regałach z „literaturą młodzieżową”.

Będzie mi miło jeśli podzielicie się swoimi wrażeniami po lekturze „Antropocenu”, albo polecicie mi, po którą pozycję Johna Greena warto jeszcze sięgnąć.



PS. Zapraszam też na bloga: atypowy.com
oraz IG:@cien_mgly