Recenzja książki Sapiens. Od zwierząt do bogów

To była bardzo nierówna i kontrowersyjna książka. Z jednej strony, obfitowała w interesujące przykłady i ciekawostki z historii ludzkości oraz nowinek świata nauki. Z drugiej, autor wysuwał co najmniej radykalne, by nie rzec absurdalne tezy, na temat religii, filozofii i generalnie kwestii światopoglądowych.

W zasadzie, nie mam problemu z lekturą rozsądnie uargumentowanych stanowisk, stojących w sprzeczności z moimi. Dobrze jednak, by „poglądowe” kwestie nie były artykułowane, jako prawdy objawione, a właśnie taki, niezwykle irytujący nawyk ma Harari.

Przykład, to w zasadzie całe fragmenty dotyczące religii monoteistycznych, gdzie autor rzekomo „obala” systemy wierzeń, twierdząc, że wiara we wszechmogącego Boga musi implikować uznanie go za zło wcielone, ponieważ tak wynika z logiki. Innym ciekawym stwierdzeniem jest „brak entuzjazmu w prześladowaniu chrześcijan przez Rzymian”, co miało być jedną z przyczyn rozwoju chrześcijaństwa. Mamy więc do czynienia z totalnym zaprzeczeniem historii, chyba że autor odnosił się do konkretnego, końcowego okresu prześladowań, co nie było zaznaczone. Trąci to celową indoktrynacją mniej świadomych czytelników. Szkoda, że teoretycznie popularnonaukowa lektura jest tak nacechowana ideologicznie, a wręcz ofensywnie wobec innych wyznań. Istnieją książki napisane przez autorów dużo bardziej radykalnych poglądowo, a jednocześnie dalece obiektywnych, gdy przychodzi im do napisania poważnych pozycji.

Już nawet nie tyle bulwersujące, co raczej śmieszne, było stwierdzenie autora, że ludzkość nie ma powodu do dumy ze swoich osiągnięć. Jest to chyba jakaś polityka wstydu uprawiana przez pisarza, może efekt kompleksów? Przykre, bo spodziewałbym się po tej lekturze raczej celebracji wynalazków epoki, które ochroniły miliony przed głodem, zimnem i po prostu - podwyższyły ludzkości jakość życia. Codzienność dostarcza wystarczających bodźców depresyjnych, także warto dodać czytelnikom choć szczyptę optymizmu.

Celowo wybrałem negatywne, moim zdaniem, aspekty książki, ponieważ jako całość może być warta przeczytania. Warto jednak z góry wziąć poprawkę na przedziwne, fragmentami, podejście autora i jego tezy. Chcąc jednak uporządkować sobie wiedzę dotyczącą historii rozwoju ludzkości, można wziąć pod uwagę tę pozycję.