Dzieje Tewji Mleczarza recenzja

Książka wygrzebana w antykwariacie (nie tym ulubionym, takim mikroskopijnym, tak ciasnym, że ledwo można się obrócić wokół własnej osi) zaskoczyła mnie zupełnie, co po raz kolejny potwierdza moją obserwację, że nowości – nowościami, ale zakurzone i zapomniane książki potrafią dać czytelnikom więcej światła, niż wypiękniona i błyszcząca okładka z TOP 10.

„Skrzypka na dachu” Normana Jewisona uwielbiam. Nie dość, że to genialny musical, ale przede wszystkim barwny obraz żydowskiej kultury gdzieś z dalekiego pogranicza, tajemnego Wschodu, kraju cadyków i mistyków. „Dzieje Tewji Mleczarza” są właśnie tą książką, na podstawie której „Skrzypka” nakręcono. To zbiór listów głównego bohatera, dumnego ojca wieeeelu córek, tytułowego mleczarza, który pisząc do autora, rozmawia z Bogiem (ale jako on to czyni! Toż to perełka sama w sobie!), nieco się na niego gniewa, trochę z nim sprzecza, ale zawsze przyjmuje to, co Najwyższy mu zgotował. A zgotował sporo, dzięki czemu Tewji mógł pisać, Alejchem drukować, a my – czytać.

Każda z opowieści, przepełniona kapitalnymi dygresjami i przypowiastkami jest istnym popisem kunsztu pisarskiego Szołema Alejchema. Tewij to prosty człek – rozumujący w swój specyficzny, literacko genialnie przedstawiony sposób. Gaduła, nieustannie cytujący słowa Pisma, nawet takie, których Pismo nie zawiera, przytaczający przysłowia znane i niezaznane, a przed wszystkim dobry ojciec i kapryśny mąż (oj, mieć takiego w domu, toż to prawdziwa udręka J).

I prócz zwykłej opowieści o losach rodziny Mleczarza, dostajemy wgląd w zaginiony świat, spisany przez tego, który świat ten znał od podszewki. I chociażby w tym „Dzieje…” są wyjątkiem wśród literatury żydowskiej. Czyta się je świetnie, uśmiecha pod nosem, podśpiewując lejtmotywy z filmu. Wydanie, które udało mi się zdobić, zawierało w gratisie informacje o autorze i jeszcze innych, znanych żydowskich pisarzy, którzy tworzyli przed hekatombą II Wojny Światowej. I dzięki temu moja książkowa lista uległa kolejnemu poszerz