II wojna światowa była okresem dla świata wyjątkowo okrutnym. Mnóstwo narodów wiele wycierpiało, jednak Polska w pewien sposób na ich tle się wyróżnia. To tam właśnie wszystko się zaczęło, od hitlerowskiej agresji we wrześniu '39. Mimo germańskiej przewagi walczyliśmy dzielnie, jednak sowiecki nóż wbity nam w plecy zniweczył wszelkie plany na uratowanie ojczyzny. Tak oto Kraj nad Wisłą został ponownie podzielony między swoich sąsiadów - czwarty rozbiór, mówili... Jednak mimo utraty niepodległości, nie zamierzaliśmy się poddać. Ani nam się nie śniło, żeby pogodzić się z losem zgotowanym przez najeźdźców. Na ustach tysięcy Polaków ciągle gościło Jeszcze Polska nie zginęła.... Zamierzaliśmy walczyć, przelać swoją krew za wolne państwo, za wolną Rzeczpospolitą. Setki młodych i niezłomnych, pełnych wiary i nadziei, wstępowało w powstańcze szeregi. W '45 jednak wiele oddziałów zdemobilizowano lub poddano Rosjanom. Ale wciąż byli tacy, którzy walczyli do samego końca, niezłomni, którzy nie poddali się nikomu i do końca wierzyli w całkowicie niezależną Polskę...
"- Każdy nie oddany strzał się mści - powiedział ponuro".
Brygada Świętokrzyska to oddział Narodowych Sił Zbrojnych utworzony w sierpniu 1944 roku na Kielecczyźnie. Była to jednostka militarna połączona z kilku grup partyzanckich, walcząca dzielnie zarówno z Niemcami, jak i Sowietami. Bohatersko przedarła się przez linię frontu na zachód, aby scalić się z armią generała Andersa. Po drodze broniła ludności cywilnej, rozprawiała się rosyjskimi i niemieckimi bandami. Pod koniec wojny wyzwoliła przygotowany do zniszczenia obóz koncentracyjny dla kobiet w Holiszowie. Uratowane od śmierci kobiety, wyrażając swoją wdzięczność i radość uszyły żołnierzom serca z pasiaków - najwyższe odznaczenie, jakie dostali w życiu. Za plecami byli oczerniani, sowiecka propaganda przyszyła im najgorsze zbrodnie i uczyniła przeciwnikami wolnej Polski. Oni jednak wytrwali, dotarli do pozycji alianckich i stali się formacją u boku Armii USA. Gdy Wielka Brytania nie wyraziła zgody na scalenie się ich z Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie, zostali zdemobilizowani i wysłani do Kompanii Wartowniczej w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec.
Elżbieta Cherezińska to autorka, która jako cel nadrzędny w swoich powieściach postawiła sobie uświadamianie Polaków w dziejach ich narodu - to też myślę robi, bardzo skutecznie. Podczas czytania Korony śniegu i krwi przekonałem się, jak wielki kunszt pisarski posiada ta Pani i jak niesamowitą opowieść potrafi popełnić. Legion tylko utwierdził mnie w tym przekonaniu. Książka o losach Brygady Świętokrzyskiej jest bardzo dobra, Cherezińska ponownie usnuła wielowątkową i niebanalną historię, która wciągnęła mnie i szczerze zachwyciła. Spodobało mi się to, że opowiada ona nie tylko o samej BŚ, ale o całej wojnie (akcja książki zaczyna się bowiem w sierpniu '39) - o wojnie oczami kilku osób, grupy postaci, których pokrętne losy wiele razy mieszają się ze sobą, to znów rozdzielają. Świetnie mi się o tym czytało, przez ten zabieg książka zdecydowanie nabrała dynamiki, nie nudziłem się. Urzekł mnie również sposób przedstawienia całej fabuły - obiektywnie, ukazując dobre i złe strony zarówno okupantów, jak i samych Polaków. Momentami z humorem, cały czas jednak bardzo przystępnie, starając się, aby czytelnik zrozumiał wszystko i nie miał problemów podczas lektury.
Ciekawy temat, warsztat pisarski bez zarzutu, wielowątkowość, łatwość w odbiorze i masa ciekawych postaci - to są właśnie elementy składowe Legionu. Nie można również zapominać, że cała powieść jest oparta na faktach - autentycznych wydarzeniach i ludziach, autorka musiała się więc trzymać wielu ram i sporo rzeczy ją ograniczało, widać jednak, że zadbała o rzetelność swojego dzieła i postarała się jak najlepiej odwzorować realia II wojny światowej i partyzanckiego życia. Bez wątpienia musiała poświęcić na to dużo czasu, o czym wspomina w posłowiu. I chwała jej za to, bowiem dzięki niej wielu Polaków, w tym ja sam, obezna się z tym zapomnianym kawałkiem historii, którym jest Brygada Świętokrzyska i jej dzieje, a dzięki bohaterom przedstawionym na kartach powieści pozna mentalność i wszystkie strony życia ludzkiego w tamtym okresie.
"Śpij kolego w zimnym grobie niech się Polska przyśni tobie".
Książce Cherezińskiej nie mam nic do zarzucenia. Jest to zdecydowanie literatura z górnej półki, po którą powinien sięgnąć każdy patriota. Nakreślona z pomysłem i rozmachem opowieść, której nie da się zapomnieć. Lekcja historii w najlepszym wydaniu - tak tylko jestem w stanie podsumować Legion. Z całego serca polecam!
Rafał Szwajkowski
http://ksiazkowo-wg-rafala.blogspot.com/