Kształt wody recenzja

To pierwsza książka cyklu z komisarzem Montalbano z sycylijskiego miasta Vigata. Seria z Montalbano jest jedną z moich ulubionych, stawiam ją na równi z książkami o Wallanderze autorstwa Mankella, cyklem z Lwem Archerem pióra Rossa MacDonalda, serią o komisarzu Maigret autorstwa Simenona czy pozycjami z Harrym Boschem autorstwa Connelly'ego.

Ma seria z Montalbano swoją specyfikę. Weźmy tę powieść: otwiera ją odkrycie śmierci polityka, ale z przyczyn naturalnych, chociaż w niezwykłych okolicznościach, czyli nie ma morderstwa. Potem przydarza się morderstwo, ale nie ma sprawcy. Czyli nie dostajemy tu klasycznej triady powieści kryminalnej: morderstwo, śledztwo, wykrycie sprawcy. Mamy za to intrygę, w której występują lokalni politycy, mafiosi, alfonsi i kto tam jeszcze. Widać, że Camilleri trochę się bawi konwencją kryminału, trochę z niej kpi.

Komisarzowi Montalbano zależy na odkryciu prawdy, ale tak naprawdę tylko dla siebie, bo prawda nikogo nie interesuje, zwłaszcza wymiaru sprawiedliwości. To znany motyw w książkach Camilleri: tylko Montalbano zna tożsamość sprawcy zbrodni, czasami ją ujawnia, czasami zachowuje jedynie dla siebie. W tym ostatnim przypadku zdarza się, że komisarz samotnie wymierza sprawiedliwość. Widać tu, że Camilleri, a za nim Montalbano nie ufa włoskiemu wymiarowi sprawiedliwości, pewnie mają dobre powody...

Najważniejsza w książce jest warstwa społeczno-obyczajowa: opis burdelu pod gołym niebem, pokazanie sycylijskiej sieci zależności: nepotyzm, układy i powiązania, bez których nie można znaleźć dobrej pracy, brudna polityka. A w tle piękne pejzaże, no i postać Montalbano, prawdziwego mężczyzny, lubiącego drobne przyjemności życia, a głównie dobrze zjeść, jak czytam o jego posiłkach, to aż mnie skręca: spaghetti z małżami, świeżutkie smażone barweny odsączone na pergaminie, starczy tego wyliczania...

Jest w tych powieściach zmysłowość śródziemnomorska, której oczywiście nie znajdziemy w zimnej i posępnej Szwecji Wallandera. Ale z drugiej strony Skandynawia jest nam bliższa mentalnie i kulturowo, dlatego, moim zdaniem, kryminały z północy zawsze będą u nas bardziej popularne. Niemniej cykl z Montalbano powoli zyskuje zasłużone uznanie: rośnie liczba miłośników sycylijskiego gliny, co mnie bardzo cieszy.