O matematyce i mądrości recenzja

Ten mini ebook zawiera kilka esejów o matematyce napisanych lub wygłoszonych przez wybitnego włoskiego matematyka (rozwiązał dziewiętnasty problem Hilberta!). Autor pisze o postawie większości ludzi w stosunku do matematyki: „jest w niej dużo szacunku i mało sympatii”. Omawiana książeczka ma na celu, w moim rozumieniu, spopularyzować matematykę i zwiększyć nieco sympatię dla niej.

W pierwszym eseju, traktującym o związkach między matematyką a religią, a opublikowanym w dzienniku watykańskim „L'Osservatore Romano”, prezentuje autor poglądy co najmniej kontrowersyjne. Na przykład pisze: „Nauka, sztuka, filozofia wciąż jeszcze mogą być traktowane jako „służebnice teologii”: choć już jako służebnice wcale nie niezbędne, ponieważ wiara może poradzić sobie bez nich”. Bardzo to dziwne dla mnie, rzeczywiście kiedyś teologia była najważniejszą z nauk, ale dzięki Bogu czasy te przeszły do bezpowrotnej przeszłości. A traktowanie nauki, jako służebnicy teologii obecnie zakrawa na kpinę, podzielam pogląd Dawkinsa, że teologia nie jest żadną nauką.

Dalej de Giorgi pisze: „osobie wierzącej łatwiej jest przyjąć podstawową zasadę etyki naukowej, a więc pełne pasji poszukiwanie prawdy”. Również nie mogę się zgodzić, przecież wiara łączy się z przyjęciem wielu dogmatów, które mają się nijak do prawdy naukowej, a wręcz mogą blokować dążenie do owej prawdy – jest na to trochę świadectw historycznych.

Potem jest dużo lepiej. Ciekawie pisze de Giorgi o zastosowaniach matematyki akcentując, że „Matematyk musi być skłonny dokonywać inteligentnych uproszczeń, w których ilość parametrów zostaje znacząco zredukowana, ale jednocześnie próbuje się zachować najważniejsze właściwości jakościowe, które występowały w oryginalnym zjawisku.” Dalej, na przykładzie legendy o Archimedesie, który sprawdził, czy klejnot jest sfałszowany bez konieczności zniszczenia go, akcentuje de Giorgi interesujący aspekt matematyki: „zdolność znajdowania w prostych i łatwych doświadczeniach rozwiązań problemów, które wydają się wymagać doświadczeń skomplikowanych i trudnych.” Z tych powodów i innych matematyka odgrywa kluczową rolę w wykształceniu inżyniera, fizyka, chemika, ekonomisty, autor twierdzi, że winna się stać również istotną składową edukacji lekarza.

Dalej, pisząc o zastosowaniach matematyki de Giorgi zwraca uwagę, że mamy tendencję do modelowania zmian za pomocą relacji liniowych, natomiast większość złożonych zjawisk może być opisana liniowo tylko w bardzo małych fragmentach. Są one zasadniczo nieliniowe, implikuje to, że „niewielka zmiana danych może prowadzić do ogromnej zmiany ostatecznego rezultatu, co jest z kolei źródłem dużych trudności zarówno teoretycznych jak i praktycznych”.

Jest tam więcej ogólnych, filozoficznych wręcz rozważań o zastosowaniach matematyki, niektóre bardzo ciekawe.

W sumie to interesująca książeczka zwłaszcza dla kogoś, kto zna trochę matematykę, zupełny laik może się w niej pogubić.

Redakcja książki jest nieco tajemnicza, brakuje np. informacji o tłumaczu.