Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka recenzja

Książka “Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka” jest rezultatem prowadzonych przez Roberta Cialdiniego blisko 15 lat badań w dziedzinie psychologii społecznej i skupia się na wyjaśnieniu sześciu klasycznych kategorii wywierania wpływu społecznego.

We wstępie autor książki stawia pytania odnoszące się do poruszanej przez niego tematyki, a konkretnie “Co właściwie sprawia, że jeden człowiek ulega wpływowi innego?” oraz “Jakie techniki wpływania na innych okazują się skuteczne?”. Autor w oparciu o przytaczane z własnego doświadczenia wydarzenia po części odpowiada na postawione pytania, wprowadzając tym samym czytelnika w świat mechanizmów wpływających na funkcjonowanie społeczeństw. Podstawowym celem książki, jest jednocześnie cel, który przyczynił się do ukierunkowania rozwoju życia zawodowego autora tj. “wykrycie prawidłowości rządzących uleganiu cudzemu wpływowi” (s. 11). Autor książki skupił się na omówieniu technik wywierania wpływu na innych, które jego zdaniem klasyfikują się w ramach sześciu podstawowych kategorii jakimi są: reguła wzajemności, reguła konsekwencji, społeczny dowód słuszności, reguła lubienia, reguła autorytetu i reguła niedostępności.

Cialdini podkreśla, iż w ramach współczesnego życia społecznego, wszechobecnego natłoku informacji, a co za tym idzie wzrostu liczby podejmowanych decyzji coraz częściej jesteśmy “zmuszeni podejmować decyzje o uleganiu innym w zgoła odmienny sposób – drogami na skróty, na podstawie tylko jednej, ale ważnej i wiarygodnej informacji” (s. 293). Stąd wynika istotność przeprowadzonych przeze autora rozważań, aby minimalizować nieprzemyślane mówienie “tak” i uleganie wpływowi drugiej osoby.

Struktura książki jest przemyślana i klarowna. Autor w sposób ciekawy i zrozumiały wyjaśnia omawianą treść oraz popiera przytaczane tezy licznymi przykładami eksperymentów, badań czy faktów historycznych. Przedstawiana treść dotyczy nas wszystkich jako konsumentów, obywateli, pracowników, uczniów czy też w przypadku innych ról, które przychodzi nam w życiu pełnić. Prostota języka, która jest jednocześnie połączona z nutą poczucia humoru pozwala na swego rodzaju nawiązanie relacji z autorem, który posiada dystans do samego siebie. To powoduje, że książka “czyta się sama” i jest w stanie zaciekawić czytelnika. Szereg faktów i anegdotek z życia autora tylko potęguje ten efekt. Rozdziały książki kończone są sekcją na temat “jak bronić się przed działaniem danej reguły wpływu” co pozwala nie tylko wyposażyć się w odpowiednie techniki manipulacji, ale także uczy jak je odpierać. Lektura zawiera jednak podstawy omawianych tematów, przez co dla obytego w temacie odbiorcy może wydać się nudna. Interesującym faktem jest, że podczas czytania książki możemy dokonywać retrospekcji i analizować swoje zachowania z przeszłości, co jest zdecydowanie rozwijającym własną osobowość zabiegiem.

Ze względu na fakt, że książka jest przepełniona kulturą amerykańską (badania, sposób wypowiedzi, humor itp.) można mieć wątpliwości co do jej uniwersalizmu i odzwierciedlenia rzeczywistości innych kultur, na przykład kultury dalekiego wschodu. Warto jednak podkreślić, iż większość przytaczanych przez autora badań pochodzi z lat 70. i 80. ubiegłego wieku, przez co z roku na rok (w dobie dynamicznych zmian świadomości współczesnego społeczeństwa) publikacja staje się mniej aktualna i niedostosowana do współcześnie pojawiających się problemów. Bez względu na liczbę negatywnych aspektów czy kontrowersji w odniesieniu do książki, tytuł ten wielokrotnie pojawia się w różnych dyskusjach i chociażby z tego względu, czytelnik interesujący się tematyką psychologii, powinien wziąć pod uwagę sięgnięcie po niego.