"To już jest koniec" - takie słowa cisnęły mi się do ust, gdy przeczytałem ostatnie słowa powieści Kuriera z Tivoli pana Wojciecha Dutki. Z jednej strony bardzo ucieszyłem się, że mogłem szybko przeczytać trzecią część cyklu o Antonim Mokrzyckim, z drugiej jednak wiedziałem, że kolejnej części nie będzie.
W kwestii przypomnienia. Dwa pierwsze tomy nosiły tytuł:
Kurier z Toledo i
Kurier z Teheranu. Gdy klikniecie tytuły, możecie przeczytać recenzje poprzednich tomów.
Kim był Antoni Mokrzycki, główny bohater trylogii? To z pochodzenia hrabia, a zarazem polski dyplomata, szpieg, który żadnej misji się nie boi, choć praktycznie wszędzie czeka na niego niebezpieczeństwo i związana z tym śmierć. W pierwszym tomie został wysłany na Półwysep Iberyjski, ogarnięty wojną domową, w drugiej części po wybuchu II wojny światowej staje do walki z Armią Czerwoną, gdy próbuje przekroczyć granicę z Rumunią.
A teraz w trzecim epizodzie nie tylko musi uważać na sidła NKWD, które nie mogą mu darować ucieczki z więzienia, ale też ma misję, która wydaje się zupełnie beznadziejna. Ma powstrzymać Armię Krajową przed wybuchem Powstania Warszawskiego na polecenie generała Andersa i amerykańskiego wywiadu.
Trzeci tom i trzecia bomba literacka. Znakomicie oddane losy końcówki II wojny światowej, w tym zrywu warszawiaków na tle rzezi na Woli. Przejęcie władzy przez Związek Radziecki, walka w partyzantce, a do tego wiele postaci, które znamy nie tylko z historii Polski, ale z literatury. A są nimi Krzysztof Kamil Baczyński, Miron Białoszewski czy Jarosław Iwaszkiewicz. Nie sposób nie wymienić takich postaci jak Tadeusz Zieliński, pseudonim Igła, przywódca polskiego powojennego podziemia oraz tych, którzy stali się wrogami Polaków, czyli kaci z UB, Julia Brystygierowa i Józef Czaplicki. W powieści znów będzie głośno o żydówce Goldzie Cwajnblum, która przed wojną uatrakcyjniała monotonne życie erotyczne hrabiego. Będzie też o żonie Mokrzyckiego, Monice, która trafiła do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Czy wykorzystywana do celów medycznych kobieta, wyjdzie żywa z obozu i odnajdzie ukochanego synka? Czy państwo Mokrzyccy znów dostaną szansę na nowe, wspólne życie?
Wiele jest pytań, wiele się wydarzy. Nie sposób przejść obojętnie, czytając nie tylko tom trzeci, ale całość. To piękna powieść historyczna, która w połączeniu z sensacją i powieścią szpiegowską zasługuje na najwyższe laury. To mistrzowska powieść!