Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej recenzja

II Rzeczpospolita. Wielobarwność. Wielokulturowość, bo i wielonarodowość. Dzisiaj, wydawałoby się nie pozostał po niej żaden ślad. Nic bardziej mylnego. Tomasz Grzywaczewski w swej reporterskiej książce, pokazuje, że jeszcze dzisiaj można znaleźć ślady tej granicy nie tylko w ludzkich pamięciach, ale i namacalnie. Można zobaczyć tę granicę. Miejsca, w których przebiegała. A pomogą nam w tym słupki graniczne. Niektóre proste, a inne majestatyczne, jednak wszystkie mające te same znaczenie. Wbijane, by wyznaczyć obręb II Rzeczpospolitej, której granice stykały się z Węgrami i Rumunią.

Książka Grzywaczewskiego to historie regionów II Rzeczpospolitej opowiedziane w większości przez istniejących jeszcze świadków. Trzeba przyznać, że autor wymienia je chronologicznie zaczynając od "cieśniny" do Pomorza, czyli od Kaszub, a następnie zabiera czytelnika w podróż przez wschodnie granice Polski aż po Dolny Śląsk i Wielkopolskę. W książce pojawiają siępojęcia emigracji, zmiany i w związku z nimi autor często zadaje swoim rozmówcom pytanie, kim są teraz? Jak się czują? Jest to książka, która traktuje o uczuciach, porusza kwestie narodowościowe i skupia się na uchwyceniu momentu utraconej tożsamości związanej ze zmianą granic. Autor pokazuje także, w jaki sposób i czy w ogóle ludzie zaklimatyzowali się w nowym miejscu. Jak im się żyje po zmianie granic.
Nie brakuje tutaj wojennych historii począwszy od Kaszub, poprzez zbrodnie wołyńską, aż po przesiedlenia ludności ze wschodu na tzw. Ziemie Odzyskane. Lecz, nie są to suche fakty, a historie ludzkie, które dotyczą zmian spowodowanych upadkiem II Rzeczpospolitej.

Tomasz Grzywaczewski wykonał ogrom pracy. Książka jest bogata w wydarzenia i skrupulatnie napisana. Można z niej także dowiedzieć się o początkowych losach II Rzeczpospolitej i poznać nieznane dotąd legendy.
Musze jednak przyznać, że momentami czyta się książkę trudno, choć posiada lekką narrację.
Dużym plusem jest to, że na początku książki została umieszczona mapa II Rzeczpospolitej, co znacznie ułatwia orientację.

Pomimo tego, że książka momentami nie jest łatwa, to jednak zachęcam do jej przeczytania, ze względu na bogactwo historii i możliwości zrozumienia problemu utraconej tożsamości.