Fotograf utraconych wspomnień recenzja

Ależ to była przyjemna lektura. Wydawnictwa często koloryzują i biorę poprawkę na ich zapowiedzi książek. Tym razem jednak jest to faktycznie „kojąca i podnosząca na duchu opowieść o życiu, nadziei i przeplataniu się ludzkich losów”.

Choć wciąż nie uważam samego siebie za znawcę literatury japońskiej, to jednak miałem okazję przeczytać w minionych latach całkiem sporo książek z kraju kwitnącej wiśni. Wszystkie mają swój charakterystyczny klimat. Przesiąknięte są rzeczywistością tak odmienną od naszej codzienności, że zdają się balansować na granicy snu i magii. Dlatego nie każdy się w nich odnajdzie – sam „męczyłem się” z niektórymi opowiadaniami (np. „Ogród” Hiroko Oyamady). Jednak „Fotograf utraconych wspomnień” to książka, którą z całą szczerością mogę Wam polecić.

Trudno uniknąć tu odniesienia do opowiadań „Zanim wystygnie kawa”Toshikazu Kawaguchiego. Nie tylko podobny styl wydania i narodowość autorów łączy ze sobą te dwie książki. Również ich tematyka jest w pewnym sensie zbliżona. W obydwu zbiorach opowiadań dzieją się rzeczy niemożliwe – ludzie mają możliwość podróży w czasie. I tu, i tu są one jednak obwarowane jasnymi zasadami, których nie można łamać bez poniesienia dotkliwych konsekwencji.

Oczywiście nie są to opowiadania zbudowane na identycznym schemacie. Jest też wiele znaczących różnic – przede wszystkim ta, że u Sanaki Hiiragi bohaterowie są zmarłymi, a u Kawaguchiego w czasie cofali się wciąż żyjący ludzie.

Nie zdradzając zbyt wiele z fabuły, mogę napisać jedynie, że Japończycy po śmierci nie trafiają bezpośrednio do nieba albo piekła. Trafiają do studia fotograficznego, gdzie przeglądają zdjęcia z całego swojego życia – każdemu dniu odpowiada jedna fotografia. Ich zadaniem przed dalszą drogą jest wybranie po jednym zdjęciu z każdego roku.

Okazuje się jednak, że najcenniejsze wspomnienia często przywoływane w pamięci, z czasem blakną i ulegają uszkodzeniom.

Może i brzmi to absurdalnie, ale w opowiadaniach tych nie chodzi o stosowanie się do zasad logiki. Jeśli przyjmiemy zaproszenie do świata utkanego z fantazji autorki, nie zdziwi nas również to, że wyblakłe, najcenniejsze chwile można uratować. Przecież wszystko dzieje się u fotografa utraconych wspomnień!

Nie jest łatwo napisać dobre opowiadanie. Największą bolączką wszelakich antologii jest to, że zebrane w nich teksty są często „nierówne”. Sanaka Hiiragi przedstawia nam trzy opowiadania, każde świetne, a moim głównym zarzutem po lekturze książki jest to, że była zbyt krótka. Znacznie lepiej pozostać jednak z niedosytem niż przesytem, który tak często ostatnio towarzyszył mi podczas lektury książek.

To misternie utkane opowieści. Japońska literatura kojarzy mi się coraz bardziej z niezwykle przemyślaną kompozycją, gdzie w sposób nieoczywisty poszczególne historie się przeplatają i zazębiają. Po zakończeniu książki może nie byłem mocno wstrząśnięty, ale bez wątpienia pozostałem zmieszany. Moje myśli uciekły do „Incepcji” i żałowałem, że podczas lektury pierwszego opowiadania nie zakręciłem bączkiem, aby wiedzieć czy już wróciłem do rzeczywistości, czy też gdzieś zagubiłem się po drodze, na którymś z poziomów podświadomości.

To naprawdę dobra książka. Nie jest to literatura lekka, ponieważ nie pudruje trudnej rzeczywistości. Przeniesiemy się na japońską prowincję w okresie powojennym, gdy naprawdę wszystkiego brakowało. Dotkniemy nieco świata przestępczego. Zmierzymy się z okrucieństwem przemocy domowej. A mimo to, mogę zgodzić się ze stwierdzeniem, że to „kojąca i podnosząca na duchu opowieść”.

Czytajcie! Dowiedzcie się po co zmarli wybierają po jednym zdjęciu z każdego roku życia, i zastanówcie się nad tym co sami chcielibyście umieścić w swoim albumie.