Sakja Pandita

Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (tyb.: ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།, Wylie: sa skya paṇḍita kun dga’ rgyal mtshan, tyb.: Sa’gya Pandita Günga Gyaincain; 1182–1251 r. n.e.) – wielki tybetańskiprzywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskichuczonych oraz scholastyków.
Sakja Pandita był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów – twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji sakja. Bratanek wielkiego mistrza Sonam Tsemo, dzierżawcy tradycji sakja. Ze względu na jego wkład dla historii buddyzmuw Tybeciejest uważany obecnie wraz z Tsongkhapąi Longczenpąza główną postać buddyzmu tybetańskiego, która jest niczym emanacją Mandziuśriego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli "wielki uczony, z sanskrytu pandita" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz tantrycznyi twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu Lamdre. Jego sława była tak wielka, że dotarła do Indii, skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana Kubilaja, Sakja Pandita zainicjował początek długich związków między sakjapamia mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, do tego stopnia, że zawarł on traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa Mongołówna buddyzm. Chan Kubilaj przyjął wówczas bratanka Sakja Pandity o imieniu Pagpa(wylie: Gro-mgon Chos-rgyal ‘Phags-pa Blo-gros rgyal-mtshan, 1235 – 1280) w 1253 r. n.e. jako swojego najwyższego mistrza duchowego i doradcę w sprawach politycznych. Owe relacje religijno-polityczne sakjapów wiele wieków później zastąpiły relacje między Dalajlamami, a następnymi władcami mongolskimi.