/o-1178576/n/choroby-serca-u-kobiet)
W ostatniej dekadzie ubiegłego wieku wzrosło zainteresowanie chorobami serca u kobiet. Przez długi czas wyniki badań dotyczących chorób serca i obserwacji, które przeprowadzono wśród mężczyzn, odnoszono w tej samej mierze do kobiet i nie analizowano ich w odniesieniu do płci. Większość prób klinicznych, stanowiących obecnie podstawę standardów leczenia chorób układu krążenia, obejmowała mężczyzn. Kobiety były z nich wyłączane dla ?czystości? obserwacji lub stanowiły znaczącą mniejszość. Tymczasem okazało się, że istnieją odrębności dotyczące epidemiologii, rozpoznawania, patomechanizmu i przebiegu, a także rokowania w chorobach serca u kobiet. Również oddziaływanie organizmu kobiety na leki może być odmienne.
Już dawno zwrócono uwagę na niektóre różnice dotyczące parametrów układu sercowo-naczyniowego pomiędzy obu płciami. Zaobserwowano pewne odmienności w EKG u kobiet, jak wyższa podstawowa częstość rytmu zatokowego i bardziej wydłużony odstęp QT, w porównaniu z mężczyznami.
Powszechnie też wiadomo, że zmiany odcinka ST i załamka T, zarówno w EKG spoczynkowym, jak i w czasie wysiłku, nie mają takiego znaczenia diagnostycznego u kobiet jak u mężczyzn. Aby uzyskać wyższą wiarygodność testu wysiłkowego, należy spełnić określone kryteria kwalifikujące kobiety do tego badania. Dlatego też obecnie daje się pierwszeństwo metodom obrazowym w rozpoznawaniu choroby niedokrwiennej serca u kobiet.
Zaobserwowano również, że niektóre zaburzenia rytmu serca występują u kobiet znacznie częściej, na przykład napadowy nawrotny częstoskurcz węzłowy , częstoskurcz komorowy na podłożu wrodzonego zespołu wydłużonego QT , a inne - jak migotanie przedsionków- rzadziej, chociaż przebieg tej arytmii u płci żeńskiej jest cięższy, w większym stopniu
obarczony powikłaniami (udar mózgu) i gorzej rokuje. Kobiety odmiennie też reagują na niektóre leki, na przykład kwas acetylosalicylowy nie wpływa u nich na częstość występowania zawału serca (w przeciwieństwie do mężczyzn), natomiast u starszych kobiet (> 55. rż.) obniża ryzyko udaru mózgu o 19%. Kobiety są też bardziej podatne na proarytmiczne działanie leków, chociaż rzadziej występuje u nich nagła śmierć sercowa.
Dopiero pod koniec lat 70. ubiegłego stulecia zwrócono uwagę na odmienności choroby niedokrwiennej serca u kobiet. Można wyodrębnić szczególnie ?kobiece? czynniki ryzyka, na przykład ryzyko zawału serca jest nawet 2-krotnie wyższe u kobiet palących papierosy w porównaniu z mężczyznami.
U płci żeńskiej stwierdzono, że brak wsparcia ze strony rodziny i samotność okazały się jednymi z predyktorów zawału serca i nagłej śmierci sercowej.
Długo panowało mylne przekonanie o rzadszym występowaniu zawału serca u kobiet i łagodniejszym jego przebiegu. Nie doceniano objawów choroby niedokrwiennej serca u kobiet, odnosząc je do innych, poza sercowych przyczyn. Okazało się, że zarówno obraz kliniczny stabilnej dławicy piersiowej, jak i zawału serca różni się u mężczyzn i kobiet. U większości kobiet bóle wieńcowe występują pod maską bólów nadbrzusza, pleców, barków, a stenokardia wysiłkowa wyraża się często tylko osłabieniem i zmęczeniem . Kobiety też często inaczej opisują ból wieńcowy. Zapadalność na chorobę niedokrwienną, zwłaszcza u młodszych kobiet, znacznie wzrosła w ostatnich dekadach ubiegłego wieku. Niemałą rolę przypisuje się tu połączeniu dwóch czynników ryzyka: paleniu tytoniu i stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych przez młode kobiety.
Co więcej, w piśmiennictwie pojawiły się doniesienia o niedostatecznym leczeniu płci żeńskiej (undertreatment). W przypadku zawału serca leczenie farmakologiczne u kobiet jest mniej intensywne, w szczególności otrzymują one rzadziej niż mężczyźni środki trombolityczne. Również badania koronarograficzne i zabiegi rewaskularyzacyjne serca, a także badania nieinwazyjne wykonuje się u kobiet z mniejszą częstością. Może właśnie nietypowy często obraz kliniczny jest przyczyną tego zjawiska. Nie ma również zasadnego wytłumaczenia dla powściągliwości stoso
Już dawno zwrócono uwagę na niektóre różnice dotyczące parametrów układu sercowo-naczyniowego pomiędzy obu płciami. Zaobserwowano pewne odmienności w EKG u kobiet, jak wyższa podstawowa częstość rytmu zatokowego i bardziej wydłużony odstęp QT, w porównaniu z mężczyznami.
Powszechnie też wiadomo, że zmiany odcinka ST i załamka T, zarówno w EKG spoczynkowym, jak i w czasie wysiłku, nie mają takiego znaczenia diagnostycznego u kobiet jak u mężczyzn. Aby uzyskać wyższą wiarygodność testu wysiłkowego, należy spełnić określone kryteria kwalifikujące kobiety do tego badania. Dlatego też obecnie daje się pierwszeństwo metodom obrazowym w rozpoznawaniu choroby niedokrwiennej serca u kobiet.
Zaobserwowano również, że niektóre zaburzenia rytmu serca występują u kobiet znacznie częściej, na przykład napadowy nawrotny częstoskurcz węzłowy , częstoskurcz komorowy na podłożu wrodzonego zespołu wydłużonego QT , a inne - jak migotanie przedsionków- rzadziej, chociaż przebieg tej arytmii u płci żeńskiej jest cięższy, w większym stopniu
obarczony powikłaniami (udar mózgu) i gorzej rokuje. Kobiety odmiennie też reagują na niektóre leki, na przykład kwas acetylosalicylowy nie wpływa u nich na częstość występowania zawału serca (w przeciwieństwie do mężczyzn), natomiast u starszych kobiet (> 55. rż.) obniża ryzyko udaru mózgu o 19%. Kobiety są też bardziej podatne na proarytmiczne działanie leków, chociaż rzadziej występuje u nich nagła śmierć sercowa.
Dopiero pod koniec lat 70. ubiegłego stulecia zwrócono uwagę na odmienności choroby niedokrwiennej serca u kobiet. Można wyodrębnić szczególnie ?kobiece? czynniki ryzyka, na przykład ryzyko zawału serca jest nawet 2-krotnie wyższe u kobiet palących papierosy w porównaniu z mężczyznami.
U płci żeńskiej stwierdzono, że brak wsparcia ze strony rodziny i samotność okazały się jednymi z predyktorów zawału serca i nagłej śmierci sercowej.
Długo panowało mylne przekonanie o rzadszym występowaniu zawału serca u kobiet i łagodniejszym jego przebiegu. Nie doceniano objawów choroby niedokrwiennej serca u kobiet, odnosząc je do innych, poza sercowych przyczyn. Okazało się, że zarówno obraz kliniczny stabilnej dławicy piersiowej, jak i zawału serca różni się u mężczyzn i kobiet. U większości kobiet bóle wieńcowe występują pod maską bólów nadbrzusza, pleców, barków, a stenokardia wysiłkowa wyraża się często tylko osłabieniem i zmęczeniem . Kobiety też często inaczej opisują ból wieńcowy. Zapadalność na chorobę niedokrwienną, zwłaszcza u młodszych kobiet, znacznie wzrosła w ostatnich dekadach ubiegłego wieku. Niemałą rolę przypisuje się tu połączeniu dwóch czynników ryzyka: paleniu tytoniu i stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych przez młode kobiety.
Co więcej, w piśmiennictwie pojawiły się doniesienia o niedostatecznym leczeniu płci żeńskiej (undertreatment). W przypadku zawału serca leczenie farmakologiczne u kobiet jest mniej intensywne, w szczególności otrzymują one rzadziej niż mężczyźni środki trombolityczne. Również badania koronarograficzne i zabiegi rewaskularyzacyjne serca, a także badania nieinwazyjne wykonuje się u kobiet z mniejszą częstością. Może właśnie nietypowy często obraz kliniczny jest przyczyną tego zjawiska. Nie ma również zasadnego wytłumaczenia dla powściągliwości stoso
