Dziennik metafizyczny

Rozpoczęty w roku poprzedzającym I wojnę światową "Dziennik metafizyczny" stanowi (...) odbicie codziennej walki o wydobycie się z filozofii uniwersyteckiej ku personalizmowi, zarysowanemu przez amerykańskiego myśliciela Royce'a, a następnie walkę o wyzwolenie z kategorii Royce'a. W tym sensie "Dziennik" jest dziełem podstawowym, stanowiącym klucz do zrozumienia treści i formy Marcelowskiej myśli. "Dziennik" obejmuje dwie części (pierwsza powstała w latach 1913-1914, druga 1915-1923), które wyraźnie się między sobą różnią. Doświadczenia wojny pogłębiły bowiem jeszcze przeświadczenie Marcela, że w każdej indywidualnej osobie istnieje coś trwałego i że w tym, co może być trwałym elementem, mieści się cały sens rzeczywistości (ciało własne w przeciwieństwie do ciała - przedmiotu lub instrumentu, doznanie jako sposób bycia w świecie, problem pamięci, woli...). "Dziennik metafizyczny", choć pierwotnie nie był przeznaczony do publikacji, ukazał się we Francji u Gallimarda w 1927 r., w tym samym roku, w którym opublikował swoje dzieło M. Heidegger. Trzecia część "Dziennika", obejmująca lata 1928-1933, weszła w skład tomu "Być i mieć" (L'Etre et l'avoir, 1935).