Rozmawia się w dzienniku z sobą samym, ze światem, z innymi, z Bogiem (od różnic w nacisku zależą rozmaite dzienniki). I tworzy się często rozmówców, jak tworzy się w rozmowach z nimi samego siebie – napisał pod datą 14 listopada 1985 roku Gustaw Herling-Grudziński. Jego Dziennik pisany nocą to dzieło ponadczasowe i unikatowe; kronika epoki, pełna odniesień do literatury i sztuki, wywodów historycznych oraz komentarzy politycznych. Autor jawi się w niej jako mędrzec, moralista, artysta, a niekiedy surowy sędzia. Lektura obowiązkowa nie tylko dla miłośników pisarstwa Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Pierwsza część ukazuje się tym razem w wydaniu krytycznym, jako tom siódmy Dzieł zebranych, których edycję Wydawnictwo Literackie oraz opracowujący wydanie krytyczne Instytut Badań Literackich PAN planują zakończyć w 2019, by uczcić w ten sposób rok setnych urodzin pisarza.