Gdzie Warmia spotyka Mazury. Gmina Purda

“Kto dzisiaj ma prawo nazywać się Warmiakiem? Powszechnie uznajemy, że Mikołaj Kopernik był Warmiakiem, chociaż urodził się w Toruniu, ale właśnie na Warmii spędził większość swego życia. Tu stworzył swoje największe dzieło, tu zmarł i został pochowany. ”

“Kiedy patrzę na teren współczesnej gminy Purda, widzę niepowtarzalny zlepek różnych historycznie i administracyjnie terenów. Chyba żadna gmina w województwie warmińsko-mazurskim nie składa się z aż tylu różnorodnych fragmentów. Oczywiście, zasadniczy obszar to teren dawnego dominum biskupiego, czyli historycznej Warmii, a dokładniej teren komornictwa olsztyńskiego. Mamy jednak wsie z dawnego komornictwa barczewskiego i - co wyjątkowe - kawałek terenów należących niegdyś do miasta Olsztyn. Do tego trzeba dodać miejscowości, które dzisiaj nazywamy mazurskimi.”

“Mimo włączenia do Prus, Warmia przez następne stulecia odróżniała się od sąsiednich terenów poprzez przewagę katolicyzmu oraz duży udział ludności polskiej, głównie w południowej części.”

“Rola Olsztyna rosła, w 1905 roku stał się stolicą rejencji. To przyczyniło się do rozwoju miasta i rozbudziło ambicje mieszkańców. W 1910 roku stał się samodzielnym powiatem, a wokół niego powstał powiat olsztyński ziemski, podobnie jak dzisiaj.”

“Kiedy tereny Warmii i Mazur trafiły w 1945 roku pod administrację polską, zaczęto wprowadzać nowy podział administracyjny, oparty na przedwojennych polskich zasadach.”