Kardynał Pölätüo

"Kardynał Pölätüo", stanowi świadectwo wewnętrznych rozterek Themersona, starającego się na przekór wszelkim zdrowym proporcjom połączyć formę powieści z traktatem filozoficznym.
Pomysł fabularny "Kardynała Pölätüo" jest iście "themersonowski". Mamy rok 1862. Hrabina Kostrowicka oznajmia tytułowemu kardynałowi, że począł w niej chłopca. Wedle planu hrabiny ciąża ma trwać lat siedem, a w jej wyniku narodzi się poeta, Apollinaire. To zła wiadomość dla Kardynała, który uważa, że największym wrogiem Kościoła jest poezja. Uzbrojony w to swoiście platońskie uprzedzenie Pölätüo przekonuje króla Włoch Umberta do pozbycia się niechcianego syna w stylu à la Herod – co w efekcie staje się zapowiedzią I wojny światowej, gdyż władca, świadom negatywnych skojarzeń z rzezią niewiniątek, zgadza się uśmiercić Apollinaire’a wraz z całym jego pokoleniem, gdy tylko poeta osiągnie pełnoletność.