Myślistwo ptasze

„Myślistwo ptasze”, jeden z najstarszych zabytków języka polskiego, nie jest typowym dziełem ornitologicznym w dzisiejszym znaczeniu, ale traktuje o różnych sposobach polowania na ptaki i z ptakami. Jest to też pierwszy traktat w języku polskim o sokolnictwie. Cygański w swoim dziele wymienia wszystkie gatunki ptaków występujących w Polsce według porządku alfabetycznego, nazywając je „narodami”. Każdy gatunek scharakteryzowany jest na początku w formie rymowanego wiersza, niekiedy tak dobrze, że od razu, nie patrząc na rycinę i nagłówek, natychmiast domyślamy się, o jakim ptaku była mowa. W odniesieniu do ptaków drapieżnych używanych w sokolnictwie opisuje także pokrótce metody ich układania i polowania z już ułożonymi ptakami. Dwa wydania w jednym woluminie, z 1584 r. i 1842 r. (wersja rozszerzona, z dodaniem przedmowy, objaśnień i przypisów Antoniego Wagi), oprawa twarda zadrukowana. Mateusz Cygański (1535-1611) – przyrodnik, autor pierwszego dzieła o ptakach w języku polskim pt. Myślistwo ptasze, w którym się opisuje sposób dostawania wszelakiego ptaka, wydrukowanego w Krakowie w 1584 roku, zapomnianego i odkrytego w 1836.