Praca niniejsza jest rozprawą przedstawiającą współczesny stan rozwiązań naukowych w zakresie problematyki ideału wychowania i wykształcenia ogólnego. Od strony metodologicznej położono nacisk na ujęcie komparatystyczne, ze szczególnym zaakcentowaniem semantycznych podstaw pojęć i terminów związanych z tymi zagadnieniami. W opracowaniu niniejszym starano się wykorzystać dorobek naukowy Katedry Pedagogiki UMK w Toruniu (do 1960 r.) oraz Zakładu Pedagogiki Ogólnej i Dydaktyki tejże uczelni (z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych).