Książka Krzysztofa Kosińskiego w przejmujący sposób pokazuje - na przykładzie losów kilku pokoleń młodzieży szkolnej - schizofreniczną dwoistość życia w PRL. Z jednej strony - przyglądamy się dążeniom rządzących do podporządkowania życia młodzieży (i całego społeczeństwa) ?scenariuszowi ideologicznemu", z drugiej - zjawisku powstawania enklaw prywatności, w których starano się żyć własnym życiem, czy wreszcie powikłanemu splotowi tego, co oficjalne, z tym, co prywatne. Obserwujemy skutki tych procesów: lawirowanie między ideami głoszonymi przez szkołę oraz oficjalną propagandę, zasadami przekazywanymi przez Kościół czy rodzinę a wartościami niesionymi przez kulturę młodzieżową. Efekty rozziewu pomiędzy życiem oficjalnym a prywatnym okazywały się dramatyczne: zamykanie się młodzieży, szczególnie w latach 80., w przestrzeni własnej prywatności, a wreszcie dojmujące przekonanie, że ?nic nie da się zrobić". Cenę za PRL płacimy do dzisiaj, choćby w postaci masowej absencji w kolejnych wyborach, niechęci do życia publicznego, braku przekonania, że na cokolwiek w kraju możemy mieć wpływ.