Oskarżony Kazimierz Moczarski

„Gdy w kilkadziesiąt lat po wspólnych z nim działaniach konspiracyjnych, a także pewnych jednających nas doświadczeniach życiowo-więziennych wracam myślą do życia i losów Kazimierza Moczarskiego i jego najbliższych (a znana mi była zarówno jego żona Zofia, jak i jego siostra Anna Rościszewska), to pozostaje wrażenie, że należał on do rzędu nie tylko najtragiczniejszych, lecz także najbarwniejszych ludzi polskiego podziemia niepodległościowego. Inaczej niż ci, których w więzieniach bezpieki zamordowano, lecz jako świadek oskarżenia systemu, który to czynił. I jako nieugięty, chory wręcz na Polskę „szklanych domów” człowiek, Polak, Europejczyk. Takim pozostał mój Moczarski.” Władysław Bartoszewski KAZIMIERZ MOCZARSKI (1907–1975) – dziennikarz, pisarz, działacz polityczny, żołnierz AK, szef Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK oraz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, uczestnik Powstania Warszawskiego. W 1945 roku aresztowany i skazany za działalność w AK najpierw na dziesięć lat więzienia, a w roku 1952 na karę śmierci. W 1956 roku zrehabilitowany. Autor Rozmowy z katem – pamiętnikarskiej relacji z dyskusji prowadzonych ze zbrodniarzem wojennym Jürgenem Stroopem, z którym Moczarski przez dziewięć miesięcy dzielił celę w więzieniu na Mokotowie. By w pełni zrozumieć znaczenie tej publikacji, uznanej za jedno z najważniejszych literackich świadectw XX wieku, wprzódy należy znać losy Moczarskiego, tak umiejętnie zafałszowywane w czasach PRL. Możliwość tę stwarza właśnie książka Andrzeja Krzysztofa Kunerta, który ukazuje wyjątkową wielowątkowość życiorysu i wielopłaszczyznowość aktywności Moczarskiego, konfrontując jego biografię z rozmaitymi materiałami śledczymi i sądowymi.