Sillmarilion to zbiór opowieści o Dawnych Dniach, czyli o Pierwszej Erze Świata, poprzedzającej epokę, w której rozgrywa się akcja Władcy Pierścieni i to od niego Tolkien zaczął pisać dzieje Śródziemia. Pierwsze wersje opowieści wchodzących w jego skład powstały już w roku 1917 i były rozwijane aż do śmierci pisarza w roku 1973.
Tolkien zamierzał pierwotnie wydać Silmarillion krótko po wydaniu Hobbita, lecz książka została odrzucona przez wydawcę. Została ukończona i wydana dopiero cztery lata po śmierci autora przez jego syna Christophera. Przed śmiercią autor chciał jeszcze przeredagować dzieło, niestety nie zdążył.
Książka zawiera legendy i mity sięgają zamierzchłych czasów, gdy pierwszy Władca Ciemności, Morgoth, przebywał w Śródziemiu, a Elfy Wysokiego Rodu toczyły z nim wojnę, by odzyskać Silmarile - trzy świetliste klejnoty, w których przetrwało światło Dwóch Drzew Valinoru.
Na całą historię składają się:
Ainulindale - Muzyka Ainurów, opowieść o stworzeniu świata przez Eru
Valaquenta - Historia Valarów
Quenta Silmarillion - opowieść o powstaniu i utracie Silmarilów, cudownych klejnotów stworzonych przez elfa o imieniu Feanor, bedących przedmiotem pożądania Morgotha.
Akallabêth - Upadek Númenoru
Pierścienie Władzy i Trzecia Era – opowieść, która streszcza pokrótce wydarzenia z Trzeciej Ery, częściowo opisane w powieści Władca Pierścieni.